کلمه جو
صفحه اصلی

محمدطاهر میرزا

دانشنامه عمومی

محمدطاهر میرزای قاجار معروف به محمدطاهر میرزا، از شاهزادگان قاجاری و از بزرگترین و نامدارترین مترجمین ایرانی در عصر قاجار بود. برخی از مهم ترین شاهکارهای ادبیات جهان همچون اغلب آثار الکساندر دومای پدر، نخستین بار در عصر پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار توسط او به فارسی برگردانده شد که از آن جمله دو رمان بزرگ سه تفنگدار و کنت مونت کریستو قابل ذکر می باشند.
«سه تفنگدار»
«کنت دمونت کریستو»
«لارن مارگو»؛ (یا همان: ملکه مارگو)
«لوئی چهاردهم و عصرش»؛
«لردهوپ»؛
«ژیل بلاس» اثر آلن رنه لوساژ
سفرنامه اولیویه از دیگر ترجمه های محمد طاهر میرزا می باشد که توسط دکتر غلامرضا ورهام تصحیح شده و بوسیلهٔ انتشارات اطلاعات، در سال ۱۳۷۱ خورشیدی به طبع رسیده است.
سلیمان میرزا اسکندری، نخستین رهبر حزب توده ایران، نوه محمدطاهر میرزای قاجار است.
محمدطاهر میرزا در روز جمعه یازدهم شوال سال ۱۲۵۰ هجری قمری در شهر تبریز به دنیا آمد. پدر وی اسکندر میرزا بود که فرزند ششم عباس میرزا ولیعهد (پسر فتحعلی شاه قاجار) به شمار می آمد. محمدطاهر میرزا به اهتمام و پی گیری پدر خویش در زادگاهش به تحصیل علوم ادبی و همین طور آموزش کلام عرب همت گماشت و پس از چندی زبان عربی را به خوبی فراگرفت و در آن ممتاز شد. سپس مشغول یادگیری زبان فرانسه شد و آن را از استادان فرانسوی و ایرانی آموخت و بر این زبان مسلط گردید. وی همچنین از علوم ریاضی نیز بهره کافی برد.
پس از فراغت از تحصیل به مصر رفت و پنج سال در جامع الازهر به فراگرفتن علوم دینی پرداخت و پس از آن به ایران بازگشت و در تهران ساکن شد. در تهران وی مورد توجه خاص ناصرالدین شاه قاجار که عموزادهٔ او بود، قرار گرفت، طوریکه شاه برای او عزت و احترام بسیار قائل بود و وی را «حاجی عمواوغلی» می خواند. همین موضوع موجبات آمد و رفت وی به دربار قاجاریه را فراهم ساخت و جایگاه او را به گونه ای درآورد که بسیاری از بزرگان دربار را به صحبت و مجالست با او، میل بسیار بود.محمدطاهر نیز مانند پدر از خدمات دولتی گریزان بود و عمر خود را به مطالعه و تحریر و ترجمه گذرانید.پس از مدتی با مکر دربار بین ایشان و شاه فاصله افتاد و وی برای دوری از دسیسه های دربار به کاشان نقل مکان کرد. با فشار دربار فرزندان وی به ناچار از کاشان به مناطق مختلفی نقل مکان کردن و پسر بزرگ ایشان به نام پاشا به همراه سایر اعضای خانواده در منطقه ای به نام ازناو ناریان ( ازندریان ) واقع در منطقه همدان ساکن شد و در آنجا به امورات حزب توده غرب مشغول گشت.


کلمات دیگر: