زمین شناسی پزشکی

زمین شناسی پزشکی علمی پدیدار شناختی و بین رشته ای است که حوزهٔ کاری آن بررسی تأثیرات زمین شناختی (چه مثبت و چه منفی) بر سلامتی انسان ها، حیوانات و گیاهان است.
در اکوسیستم زمین، عنصر نیتروژن یکی از مهم ترین عناصر است.
نیتروژن به عنوان جزئی از عناصر اسیدهای نوکلئیک، نقش مهمی در تشکیل پروتئین ها دارد. پس بررسی چرخهٔ آن در طبیعت بسیار مهم است.
نیتروژن به مقدار بسیار زیاد در اتمسفر زمین یافت می شود. (۷۹٪)
ولی چون به صورت یک گاز بی اثر (N2) است برای موجودات زنده قابل استفاده نیست.
فرمی از نیتروژن که برای استفادهٔ موجودات زنده مناسب است، فرم نیترات و آمونیوم است.
در طبیعت نیتروژن جذب خاک می شود و در آنجا توسط باکتری هایی به یون های آمونیوم تبدیل می شود.
این یون های آمونیوم به نوبهٔ خود توسط باکتری هایی موسوم به Nitrosomonas به یون های نیتریت تبدیل می شوند و این یون های هم توسط باکتری هایی به نام Nitrobacter به یون های نیترات تبدیل می شوند.
حال این یونهای نیترات می توانن توسط گیاهان جذب شده و مصرف گردند.
نمک های یون های نیترات حلالیت بسیار زیادی در آب دارند، از خاک ها به راحتی شسته شده و توسط رودخانه ها به اقیانوسها راه میابد.
نهایتاً این یونهای نیترات در اقیانوسها توسط بعضی باکتری ها دوباره به گاز نیتروژن تبدیل شده و به جو بازمی گردد.
موازی با این تبدیلات در اتمسفر زمین نیز گاز نیتروژن در اثر نور خورشید و رعد و برق به اکسیدهای نیتروژن تبدیل می شود که این اکسیدها توسط باران شسته شده و به صورت نیتریک اسید به روی زمین برمی گردد و همان فرایند را انجام می دهد.
در اثر افزودن کودهای آمونیاک و نیترات به خاک، رشد جلبک هایی در حاشیهٔ رودخانه ها و آزاد شدن بیش از حد مواد زائد حیوانی و انسانی به خاک این تعادل چرخ ی نیتروژن برهم می خورد.
از جمله عوارض برهم خوردن چرخهٔ نیتروژن بر جوامع انسانی:
به خطر افتادن وضعیت سلامتی عمومی
نامتعادل شدن رژیم غذایی
بیماری های تنفسی
بیماری های قلبی
سرطان
تولید زیاد گرده های حساسیت زا
.....
برای مثال یک دانشمند زمین شناسی پزشکی تائثیرات ژئوشیمیایی و انسانی عناصر را بر حیات موجودات زنده بررسی می کند.
قرار گرفتن درمعرض عناصر جزئی و کمیاب سمی مشکلات زیادی را برای سلامتی به بار می آورد. در دنیا میلیون ها نفر به دلیل تماس با آرسنیک، سرب، فلورین، جیوه، اورانیوم و… از مشکلات سلامتی رنج می برند. استفاده نادرست از زغال با کیفیت پایین نیز خطراتی برای سلامتی به دنبال دارد، چون زغالهایی با کیفیت پایین، دارای خاکستر، سولفور، عناصر جزئی و. کمیاب سمی و خطرناکی هستند، به عنوان مثال، در ایالت گوژو (جنوب غربی چین) روستاییان فلفل های قرمز و محصولات ذرتشان را در داخل فرهای بدون منفذ، خشک می کردند. تا اواسط قرن گذشته، فرها، سوخت چوبی داشتند، ولی امروزه با از بین رفتن جنگلها، چوب کمیاب شده، تا جایی که روستائیان میزان زیادی از محصولات را به زغال تبدیل می کنند و برای گرمازایی و پخت وپز و حتی خشک کردن بقیه محصولات استفاده می کنند، اما در هنگان تبدیل این محصولات به زغال، مقدار زیادی آرسنیک (3500ppm) و دیگر عناصر جزئی در آن ها رسوب می کنند و متأسفانه فلفل های قرمزی که در حرارت این زغالها خشک می شوند، غذای اصلی روستائیان بوده و منبع اصلی آرسنیک می باشند بیماری هایی که آرسنیک ایجاد می کند، عبارتند از:
البته، همه خطراتی که از زغال ناشی می شوند، صرفاً از احتراق آن نیست، به عنوان مثال در بالکان، آبهای زیر زمینی، هیدرکربنهای آروماتیک چندحلقه ای را از زغال هایی با لایه بندی نازک، شسته و در آب چاه ها جمع می شوند ومردم با خوردن از آب چاه، به نوعی بیماری کلیه ای درون بافتی، به نام نفروپاتی اندمیک مبتلا می شوند. چون این هیدروکربنها به عامل بیماری کمک می کنند. این بیماری ها بیش از صد هزار نفر را در یوگسلاوی سابق کشته است.