دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران یکی از دانشکده های دانشگاه تهران است که در زمینه آموزش و پژوهش در رشته های جغرافیای طبیعی، جغرافیای انسانی، جغرافیای سیاسی، سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی فعالیت می کند.
گروه جغرافیای انسانی: شامل رشته های جغرافیا و برنامه ریزی شهری، جغرافیا و برنامه ریزی روستایی و جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری
گروه جغرافیای سیاسی: شامل رشته جغرافیای سیاسی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری
گروه جغرافیای طبیعی: شامل رشته های ژئومورفولوژی و آب وهواشناسی در گرایش های مختلف در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری ورشته مخاطرات محیطی در دو گرایش در مقطع کارشناسی ارشد
گروه کارتوگرافی و سنجش از دور: شامل رشته سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در گرایش های مختلف در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری
پیشینه آموزش و فعالیت های جغرافیای دانشگاهی به دارالفنون در دوره قاجار برمی گردد. در دورهٔ پهلوی علوم «تاریخ و جغرافیا» نخست به عنوان یک رشته دانشگاهی آموزش داده می شد، اما با گسترش فعالیت های آموزشی و پژوهشی جغرافیا در دانشگاه تهران، رشته جغرافیا در سال تحصیلی ۱۳۳۹–۱۳۴۰ به صورت رشته آموزشی و پژوهشی مستقل درآمد. سرانجام در سال ۱۳۸۰، دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران به عنوان نخستین دانشکده جغرافیای کشور بنیان نهاده شد و در سال ۱۳۸۶ با خروج از دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دارای فضای آموزشی و پژوهشی مستقل در خارج از پردیس مرکزی دانشگاه تهران شد. این دانشکده به عنوان قطب علمی از طرف وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انتخاب شده است.
پیش از بنیان دارالفنون، میرزا تقی خان امیرکبیر در گسترش دانش جغرافیا، که مانند سایر علوم در غرب دگرگون شده و گسترش یافته بود، اقداماتی انجام داد. وی از اهمیت و تأثیر جغرافیا در رشد آگاهی ایرانیان از مسائل جهانی آگاه بود. برای نمونه، در زمان اقامتش در تبریز در دوره ولایت عهدی ناصرالدین شاه، پس از پایان مأموریتش در ارزروم مترجم خود را به ترجمه کتابی جغرافیایی گماشت. همچنین در آغاز دوره صدراعظمی، امیر کبیر هزینه چاپ کتاب فلوغون رفائیل با عنوان «جهان نما» را که از زبان فرانسه ترجمه شده بود پرداخت در حالی که چنین اقدامی از سوی وی دربارهٔ علوم دیگر گزارش نشده است.
جغرافیای جدید در ایران با تأسیس دارالفنون در سال ۱۲۶۸ هجری قمری آغاز شد.در نخستین سالهای گشایش دارالفنون، جغرافیا توسط آموزگاران عمومی و غیرمتخصص تدریس می شد، اما با آغاز تدریس این علم توسط میرزا عبدالغفار خان اصفهانی ملقب به نجم الدوله، ستاره شناس دوره قاجار، اهمیت جغرافیا در دارالفنون افزایش یافت. اهمیت نقش نجم الدوله از این جهت بود که نخستین کتاب جغرافیایی را با عنوان «جغرافیا: طبیعی و سیاسی» در سال ۱۲۵۹ خورشیدی به زبان فارسی در تهران به چاپ رساند.
گروه جغرافیای انسانی: شامل رشته های جغرافیا و برنامه ریزی شهری، جغرافیا و برنامه ریزی روستایی و جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری
گروه جغرافیای سیاسی: شامل رشته جغرافیای سیاسی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری
گروه جغرافیای طبیعی: شامل رشته های ژئومورفولوژی و آب وهواشناسی در گرایش های مختلف در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری ورشته مخاطرات محیطی در دو گرایش در مقطع کارشناسی ارشد
گروه کارتوگرافی و سنجش از دور: شامل رشته سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در گرایش های مختلف در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری
پیشینه آموزش و فعالیت های جغرافیای دانشگاهی به دارالفنون در دوره قاجار برمی گردد. در دورهٔ پهلوی علوم «تاریخ و جغرافیا» نخست به عنوان یک رشته دانشگاهی آموزش داده می شد، اما با گسترش فعالیت های آموزشی و پژوهشی جغرافیا در دانشگاه تهران، رشته جغرافیا در سال تحصیلی ۱۳۳۹–۱۳۴۰ به صورت رشته آموزشی و پژوهشی مستقل درآمد. سرانجام در سال ۱۳۸۰، دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران به عنوان نخستین دانشکده جغرافیای کشور بنیان نهاده شد و در سال ۱۳۸۶ با خروج از دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دارای فضای آموزشی و پژوهشی مستقل در خارج از پردیس مرکزی دانشگاه تهران شد. این دانشکده به عنوان قطب علمی از طرف وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انتخاب شده است.
پیش از بنیان دارالفنون، میرزا تقی خان امیرکبیر در گسترش دانش جغرافیا، که مانند سایر علوم در غرب دگرگون شده و گسترش یافته بود، اقداماتی انجام داد. وی از اهمیت و تأثیر جغرافیا در رشد آگاهی ایرانیان از مسائل جهانی آگاه بود. برای نمونه، در زمان اقامتش در تبریز در دوره ولایت عهدی ناصرالدین شاه، پس از پایان مأموریتش در ارزروم مترجم خود را به ترجمه کتابی جغرافیایی گماشت. همچنین در آغاز دوره صدراعظمی، امیر کبیر هزینه چاپ کتاب فلوغون رفائیل با عنوان «جهان نما» را که از زبان فرانسه ترجمه شده بود پرداخت در حالی که چنین اقدامی از سوی وی دربارهٔ علوم دیگر گزارش نشده است.
جغرافیای جدید در ایران با تأسیس دارالفنون در سال ۱۲۶۸ هجری قمری آغاز شد.در نخستین سالهای گشایش دارالفنون، جغرافیا توسط آموزگاران عمومی و غیرمتخصص تدریس می شد، اما با آغاز تدریس این علم توسط میرزا عبدالغفار خان اصفهانی ملقب به نجم الدوله، ستاره شناس دوره قاجار، اهمیت جغرافیا در دارالفنون افزایش یافت. اهمیت نقش نجم الدوله از این جهت بود که نخستین کتاب جغرافیایی را با عنوان «جغرافیا: طبیعی و سیاسی» در سال ۱۲۵۹ خورشیدی به زبان فارسی در تهران به چاپ رساند.