کلمه جو
صفحه اصلی

نشانگر ژنتیکی

دانشنامه عمومی

نشانگر ژنتیکی (به انگلیسی: Genetic Marker) گونه ای از نشانگرهای مولکولی است که یک ژن یا بخشی از توالی دی ان ای است که جایگاه شناخته شده ای بر روی کروموزوم(فام تن) دارد و آن را می توان برای شناسایی افراد یا گونه ها به کار برد.دگرگونی در یک نشانگر ژنتیکی می تواند در پی یک جهش ژنی یا دگرگونی در جایگاه فام تنی (کروموزومی) دیده شود.همانگونه که گفته شد، یک نشانگر ژنتیکی می تواند تنها بخش کوتاهی از دی ان ای باشد، برای نمونه یک چیدمان (توالی) پیرامون یک تک-نوکلئوتید چندریخت، یا بخش درازتری از دی ان ای باشد، مانند ماهوارک ها.
سال ها نگاشت ژن برای شناخت جانداران به نشانگرهای فنوتیپی سنتی محدود شده بود. این شامل ژن هایی بود که به سادگی به شکل ویژگی های قابل مشاهده مثل گروه خونی یا شکل بذر بیان می شد. رشد و توسعه نشانگرهای ژنتیکی، خصوصیت های ژنتیکی جانداران را که قابل دیدن به صورت مشخصات ظاهری و ریختی نبودند، توانست شناسایی کند (مانند تنوع پروتئین).
انواع بسیاری از نشانگرهای ژنتیکی وجود دارد که هرکدام سودمندی ها و محدودیت های ویژه ی خود را دارند. درون نشانگرهای ژنتیکی خود سه گروه از نشانگرها وجود دارند: "نشانگرهای نسل اول"، "نشانگرهای نسل دوم" و "نشانگرهای نسل جدید". نشانگرهای موجود در سه گروه فوق نیز می توانند خود به دو گونه ی غالب کامل و غالب هم بارز تفکیک شوند. شناسایی غالبیت کامل یا غالبیت هم بارز با یک نشانگر می تواند به شناسایی خالص بودن یا ناخالص بودن آن جاندار از آن ژن کمک کند. نشانگرهای غالب هم بارز به دلیل اینکه بیش از یک الل را شناسایی می کنند و بدین ترتیب پژوهشگران می توانند یک الل خاص را در فنون ترسیم نقشه ژنتیکی دنبال کنند.


کلمات دیگر: