کلمه جو
صفحه اصلی

معایب الرجال

دانشنامه عمومی

معایب الرجال کتابی است که در سال ۱۳۱۲ قمری توسط بی بی خانم استرآبادی نوشته شده است. این کتاب به مدت صد سال به صورت چاپ نشده باقی مانده بود تا اینکه در سال ۱۳۷۱ خورشیدی به کوشش افسانه نجم آبادی و حسن جوادی، در دو ویرایش و چاپ جداگانه، در آمریکا منتشر شد.
زنان ایرانی
کتاب معایب الرجال با بخشی درباره زندگی شخصی بی بی خانم آغاز می شود. این کتاب شامل دو قسمت است. نویسنده در قسمت نخست با لحنی صریح و خشمگین به کتاب تأدیب النسوان پاسخ می دهد. بخش دوم که خطاب به زنان است شامل نصایح و هشدارهایی به زنان درباره روابطشان با مردان و به خصوص شوهرانشان است.
معایب الرجال یکی از منابع مهم و تأثیرگذار برای درک فضای فرهنگی زنان در دوران پیش از مشروطه است. بی بی خانم در این کتاب مسائلی همچون اعتراض به تعدد زوجات و حق یکسویه طلاق از طرف مردان و تأکید بر آموزش زنان را مطرح کرده است. او نگاهی انتقادی به ساختار تحمیلی جامعه خود دارد و اساس نقد را بر تغییر رابطه زن و مرد یا ضعیفه بودن زن می گذارد و برخی از خواست های پنهان مانده زنان را با جدیت و شجاعت مطالبه می کند. بی بی خانم در بخشی از معایب الرجال به زنان می گوید:
خواهران گوش به پند و اندرزهای نویسندگان تادیب النسوان و افرادی از این قبیل ندهید. این مربیان زنان که خود را نادره دوران می دانند بهتر است که به اصلاح صفات رذیله خود برآیند، آنان می دانند که این نصایح برای تادیب ما نیست و برای اثبات ظالم بر مظلوم است، این مربیان نه تنها برای ما کاری انجام نداده اند که مملکت را هم به نیستی کشانده اند، ما که در حرم اندرون و کنج مطبخ بودیم، پس این همه فساد را اینان برپا کردند.


کلمات دیگر: