( اسم ) در بعضی کلمات به معنی فشاننده آید آتشفشان در فشان زرفشان .
ریزنده و ریزان
ریزنده و ریزان
فشان
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
فشان. [ ف َ ] ( اِ ) به معنی چشان است و گرز را گویند. ( انجمن آرا از فرهنگ جهانگیری ). لغتی است بی شاهد در یک نسخه به معنی گذر و در دو نسخه دیگر به معنی گرز است و اﷲ اعلم. ( از برهان ). مؤلف انجمن آرا پشان و فشان را به معنی گرز و گذر هر دواشتباه دانسته و مؤلف آن را به معنی «گز» صحیح دانسته است. ( نقل به اختصار از حاشیه برهان چ معین ).
فشان. [ ف َ / ف ِ ] ( نف مرخم ) ریزنده و ریزان. ( برهان ). در بعضی کلمات مرکب به معنی فشاننده آید. ( فرهنگ فارسی معین ):
- آتش فشان ؛ آتشبار. آنچه از خود آتش بیفشاند :
سوی شاه شد، داغ بردل ، کشان
شتابنده چون برق آتش فشان.
شوم بر سر هردو آتش فشان.
آنکه از عشقت زر افشاند ندانم کیست آن
این که خاقانی است دانم جانفشان است از غمت.
بر آن گفته کردند دامن فشان...
- || سخن شیوا و روان گویان : دهان درفشان.
- زرفشان ؛ در حال فروریختن پول و زر :
خبر داد از آن گوهر زرفشان.
سر زلف در عطف دامن کشان
ز چهره گل از خنده شکرفشان.
الادهن شکرفشانت.
پیغام آن دو طوطی شکرفشان بگوی.
در طبله گوهری ندیدم.
فقاع گلابی و گلشکری
طبرزدفشان از دم عنبری.
سرآغوش و گیسوی عنبرفشان...
کز آن جانب که او باشد صبا عنبرفشان آید.
گویی مگر ز طره عنبرفشان اوست.
خاک سبزاورنگ و باد گلفشان و آب خوش
ابر مرواریدباران و هوای مشکبوست.
فشان. [ ف َ / ف ِ ] ( نف مرخم ) ریزنده و ریزان. ( برهان ). در بعضی کلمات مرکب به معنی فشاننده آید. ( فرهنگ فارسی معین ):
- آتش فشان ؛ آتشبار. آنچه از خود آتش بیفشاند :
سوی شاه شد، داغ بردل ، کشان
شتابنده چون برق آتش فشان.
نظامی.
که از روم و رومی نمانم نشان شوم بر سر هردو آتش فشان.
نظامی.
- جانفشان ؛ فدایی. جانباز. در حال جانبازی : آنکه از عشقت زر افشاند ندانم کیست آن
این که خاقانی است دانم جانفشان است از غمت.
خاقانی.
- دامن فشان ؛ در حال اعراض و روگردانی : بر آن گفته کردند دامن فشان...
نظامی.
- درفشان ؛ مجازاً. اشکریزان.- || سخن شیوا و روان گویان : دهان درفشان.
- زرفشان ؛ در حال فروریختن پول و زر :
خبر داد از آن گوهر زرفشان.
نظامی.
- شکرفشان ؛ شکرریزان. خندان : سر زلف در عطف دامن کشان
ز چهره گل از خنده شکرفشان.
نظامی.
شیرین تر از این سخن نباشدالادهن شکرفشانت.
نظامی.
با بلبلان سوخته بال ضمیر من پیغام آن دو طوطی شکرفشان بگوی.
سعدی.
لعل چو لب شکرفشانت در طبله گوهری ندیدم.
سعدی.
- طبرزدفشان ؛ شکرفشان. شیرین : فقاع گلابی و گلشکری
طبرزدفشان از دم عنبری.
نظامی.
- عنبرفشان ؛ خوشبوی. مانند مشک فشان : سرآغوش و گیسوی عنبرفشان...
نظامی.
نسیم صبح را گفتم تو با او جانبی داری کز آن جانب که او باشد صبا عنبرفشان آید.
سعدی.
این باد روح پرور از انفاس صبحدم گویی مگر ز طره عنبرفشان اوست.
سعدی.
- گلفشان ؛ گلریز : خاک سبزاورنگ و باد گلفشان و آب خوش
ابر مرواریدباران و هوای مشکبوست.
سعدی.
چو تو درخت دلستان تازه بهار و گلفشان فشان . [ ف َ ] (اِ) به معنی چشان است و گرز را گویند. (انجمن آرا از فرهنگ جهانگیری ). لغتی است بی شاهد در یک نسخه به معنی گذر و در دو نسخه ٔ دیگر به معنی گرز است و اﷲ اعلم . (از برهان ). مؤلف انجمن آرا پشان و فشان را به معنی گرز و گذر هر دواشتباه دانسته و مؤلف آن را به معنی «گز» صحیح دانسته است . (نقل به اختصار از حاشیه ٔ برهان چ معین ).
فشان . [ ف َ / ف ِ ] (نف مرخم ) ریزنده و ریزان . (برهان ). در بعضی کلمات مرکب به معنی فشاننده آید. (فرهنگ فارسی معین ):
- آتش فشان ؛ آتشبار. آنچه از خود آتش بیفشاند :
سوی شاه شد، داغ بردل ، کشان
شتابنده چون برق آتش فشان .
که از روم و رومی نمانم نشان
شوم بر سر هردو آتش فشان .
- جانفشان ؛ فدایی . جانباز. در حال جانبازی :
آنکه از عشقت زر افشاند ندانم کیست آن
این که خاقانی است دانم جانفشان است از غمت .
- دامن فشان ؛ در حال اعراض و روگردانی :
بر آن گفته کردند دامن فشان ...
- درفشان ؛ مجازاً. اشکریزان .
- || سخن شیوا و روان گویان : دهان درفشان .
- زرفشان ؛ در حال فروریختن پول و زر :
خبر داد از آن گوهر زرفشان .
- شکرفشان ؛ شکرریزان . خندان :
سر زلف در عطف دامن کشان
ز چهره گل از خنده شکرفشان .
شیرین تر از این سخن نباشد
الادهن شکرفشانت .
با بلبلان سوخته بال ضمیر من
پیغام آن دو طوطی شکرفشان بگوی .
لعل چو لب شکرفشانت
در طبله ٔ گوهری ندیدم .
- طبرزدفشان ؛ شکرفشان . شیرین :
فقاع گلابی و گلشکری
طبرزدفشان از دم عنبری .
- عنبرفشان ؛ خوشبوی . مانند مشک فشان :
سرآغوش و گیسوی عنبرفشان ...
نسیم صبح را گفتم تو با او جانبی داری
کز آن جانب که او باشد صبا عنبرفشان آید.
این باد روح پرور از انفاس صبحدم
گویی مگر ز طره ٔ عنبرفشان اوست .
- گلفشان ؛ گلریز :
خاک سبزاورنگ و باد گلفشان و آب خوش
ابر مرواریدباران و هوای مشکبوست .
چو تو درخت دلستان تازه بهار و گلفشان
حیف بود که سایه ای بر سر ما نگستری .
- گوهرفشان :
ز بس گوهر گوش گوهرفشان
شده چشم بیننده گوهرنشان .
بیا ساقی آن آب گوهرفشان ....
- مشک فشان ؛ مشک افشان . خوشبو. مشکبار :
نگویمت چو زبان آوران رنگ آمیز
که ابر مشک فشانی و بحر گوهرزای .
نفس باد صبا مشک فشان خواهد شد
عالم پیر دگر باره جوان خواهد شد.
رجوع به همین مدخل ها در ردیف خود شود.
- آتش فشان ؛ آتشبار. آنچه از خود آتش بیفشاند :
سوی شاه شد، داغ بردل ، کشان
شتابنده چون برق آتش فشان .
نظامی .
که از روم و رومی نمانم نشان
شوم بر سر هردو آتش فشان .
نظامی .
- جانفشان ؛ فدایی . جانباز. در حال جانبازی :
آنکه از عشقت زر افشاند ندانم کیست آن
این که خاقانی است دانم جانفشان است از غمت .
خاقانی .
- دامن فشان ؛ در حال اعراض و روگردانی :
بر آن گفته کردند دامن فشان ...
نظامی .
- درفشان ؛ مجازاً. اشکریزان .
- || سخن شیوا و روان گویان : دهان درفشان .
- زرفشان ؛ در حال فروریختن پول و زر :
خبر داد از آن گوهر زرفشان .
نظامی .
- شکرفشان ؛ شکرریزان . خندان :
سر زلف در عطف دامن کشان
ز چهره گل از خنده شکرفشان .
نظامی .
شیرین تر از این سخن نباشد
الادهن شکرفشانت .
نظامی .
با بلبلان سوخته بال ضمیر من
پیغام آن دو طوطی شکرفشان بگوی .
سعدی .
لعل چو لب شکرفشانت
در طبله ٔ گوهری ندیدم .
سعدی .
- طبرزدفشان ؛ شکرفشان . شیرین :
فقاع گلابی و گلشکری
طبرزدفشان از دم عنبری .
نظامی .
- عنبرفشان ؛ خوشبوی . مانند مشک فشان :
سرآغوش و گیسوی عنبرفشان ...
نظامی .
نسیم صبح را گفتم تو با او جانبی داری
کز آن جانب که او باشد صبا عنبرفشان آید.
سعدی .
این باد روح پرور از انفاس صبحدم
گویی مگر ز طره ٔ عنبرفشان اوست .
سعدی .
- گلفشان ؛ گلریز :
خاک سبزاورنگ و باد گلفشان و آب خوش
ابر مرواریدباران و هوای مشکبوست .
سعدی .
چو تو درخت دلستان تازه بهار و گلفشان
حیف بود که سایه ای بر سر ما نگستری .
سعدی .
- گوهرفشان :
ز بس گوهر گوش گوهرفشان
شده چشم بیننده گوهرنشان .
نظامی .
بیا ساقی آن آب گوهرفشان ....
نظامی .
- مشک فشان ؛ مشک افشان . خوشبو. مشکبار :
نگویمت چو زبان آوران رنگ آمیز
که ابر مشک فشانی و بحر گوهرزای .
سعدی .
نفس باد صبا مشک فشان خواهد شد
عالم پیر دگر باره جوان خواهد شد.
حافظ.
رجوع به همین مدخل ها در ردیف خود شود.
فشان . [ ف ِ ] (اِخ ) دهی است بخش خفر شهرستان جهرم ، دارای 325 تن سکنه . آب آن از قنات و رودخانه ٔ قره آغاج و محصول عمده اش غله ، برنج ، بادام ، خرما و مرکبات است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 7).
دانشنامه عمومی
فشان، روستایی از توابع بخش خفر شهرستان جهرم در استان فارس ایران است.
این روستا در دهستان گل برنجی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۹۱۵ نفر (۲۲۶خانوار) بوده است.بخش خفر از قدیمی ترین نقاط استان فارس بودهو قدمت آن به زمان هخامنشی باز می گردد. روستای فشان را با نام قاعدان نیز می شناسند که نام بسیار قدیمی تر آن است.
این روستا در دهستان گل برنجی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۹۱۵ نفر (۲۲۶خانوار) بوده است.بخش خفر از قدیمی ترین نقاط استان فارس بودهو قدمت آن به زمان هخامنشی باز می گردد. روستای فشان را با نام قاعدان نیز می شناسند که نام بسیار قدیمی تر آن است.
wiki: فشان
کلمات دیگر: