کلمه جو
صفحه اصلی

کتاب ابی

دانشنامه عمومی

کتاب آبی. کتاب آبی به کتاب هایی گفته می شود که شامل مجموعه ای از اطلاعات آماری، دستورالعمل ویا گزارش کار هستند و به صورت دوره ای و سالیانه منتشر می شوند.
سابقهٔ آن به سدهٔ پانزدهم میلادی و به انتشار گزارش مجلس بریتانیا مربوط می شود. این نوع گزارش ها، که به صورت کتاب های بزرگ با جلد مخمل آبی چاپ شده بود، باعث شده است که این گزارش دولتی، به نام «کتاب آبی» نامیده شود. در این کتاب، هر ساله خلاصه ای از فعالیت ها و عملکرد دولت انگلستان، به خصوص از دیدگاه مسائل خارجی و روابط این کشور با کشورهای دیگر، منتشر می شود. در هنگام انتشار آن، علاوه بر گزارش عملکرد، اسناد و مدارک موجود نیز در دسترس قرار داده می شود.
گزارش این سال، که مربوط به وقایع سال های بعد از ۱۹۰۶ است، در ارتباط با جنبش مشروطهٔ ایران و گزارش ها و اسناد مربوط به آن دوران است و یکی از منابع و مراجع مهم برای تاریخ مشروطیت به شمار می رود.
در سال ۱۳۲۷ ه‍. ق، شخصی به نام سید ابوالقاسم سرباز، مهندس و معلم مدرسهٔ نظامی، نسخه ای از آن را ترجمه و به صورت جزوه های هشت صفحه ای منتشر کرد. در سال ۱۳۳۰ ه‍. ق، سردار اسعد بختیاری کتاب آبی را فراهم آورد و با تشکیل یک گروه مترجم شش نفره، تمام آن گزارش را در هشت جلد و ۳٬۹۴۰ صفحه چاپ کرد.

دانشنامه آزاد فارسی

کتاب آبی. کتاب آبی (Blue Book)
عنوان گزارش های رسمی دولت بریتانیا و امریکا و برخی دیگر از کشورها. این کتاب در بریتانیا گزارش رسمی حکومت به مجلس، از ۱۶۸۱ بوده که چون با جلد آبی منتشر می شده به این نام خوانده شده است. در فارسی آن را کتاب کبود هم گفته اند. امروزه، در زبان انگلیسی به نشریات دولتی حاوی گزارش تفصیلی دولتی انگلستان، در موضوع معیّنی، اصطلاحاً، «کتاب آبی» گفته می شود. این نوع کتاب در پاره ای از کشورها نیز منتشر می شود که به رنگ جلدشان شهرت یافته اند، ازجمله کتاب نارنجی در روسیه؛ کتاب سفید در آلمان، پرتغال، ژاپن، و گزارش های واتیکان؛ کتاب زرد در فرانسه و چین؛ کتاب خاکستری در بلژیک، کتاب سبز در ایتالیا؛ و کتاب سرخ در اتریش. در امریکا نیز کتاب آبی به مفهوم کتابی است حاوی نام و مشخصات افرادی که در سطح بالای حکومت ایالت متحده خدمت می کنند. در کشورهای انگلیسی زبان، مانند ایرلند، استرالیا، نیوزیلند، کانادا و ایالات متحده، سالانه نام و مشخصات افراد سرشناس در حوزه های هنری، علمی، تجارتی و حکومتی در این کتاب درج و در لندن منتشر می شود. بخش هایی از کتاب آبی و کتاب نارنجی که مربوط به روابط ایران و انگلیس و ایران روس می شود به فارسی ترجمه شده است. در ایران اصطلاح کتاب سبز به کتاب هایی اطلاق می شود که وزارت امور خارجه ایران در مورد کشورهای مختلف منتشر می کند.


کلمات دیگر: