کلمه جو
صفحه اصلی

نفوس مرده

دانشنامه عمومی

نفوس مرده نام یک کتاب ادبی است که توسط نیکلای گوگول، نویسندهٔ اهل روسیه نوشته شده است. این کتاب در ایران با نام های "مردگان زرخرید" و "رعایای مرده" نیز شناخته میشود.
گوگول کار بر روی کتاب نفوس مرده را در سال ۱۸۳۵ آغاز کرد؛ و کتاب برای اولین بار در سال ۱۸۴۲ منتشر شد. ایده اصلی داستان توسط پوشکین، به گوگول پیشنهاد شد.رمان به دلیل مرگ گوگول نیمه کاره ماند.این رمان از دو بخش ساخته شده.بخش اول داستان که شامل 12بخش است توسط گوگول نوشته شده و بخش دوم از روی دست نوشته های گوگول که 9 روز قبل نوشته بود بازسازی شده.خود گوگول نفوس مرده را “شعر حماسی” و یک “رمان منظوم” معرفی می کند. هدف رمان نفوس مرده شرح دادن کاستی ها و نقص های طرز فکر و ویژگی های شخصیت روسی است.داستان نفوس مرده، اعمال چیچیکوف را دنبال می کند، که فردی میانسال از طبقه متوسط است؛ او به شهری کوچک سفر می کند و حیله ای را برای جلب رضایت مقامات محلی و زمینداران به کار می گیرد، که وقایع داستان را می سازد. گوگول در این داستان، تصویری از سیستم اجتماعی معیوب روسیه را در زمان پس از جنگ ۱۸۱۲، به خوانندگان نمایش می دهد. در نفوس مرده، نیز مانند بیشتر داستان های کوتاه گوگول، انتقاد اجتماعی، از طریق طنز نشان داده شده است؛ و برعکس داستان های دیگر، نفوس مرده، بیشتر از اینکه در پی بیان مسئله باشد، به دنبال ارائه راه حل است.
ولادیمیر ناباکوف کتاب نفوس مرده را یک کار بی اهمیت، و گوگول را به عنوان نویسنده ای با سبک نگارش توصیفی و بی اعتنا به کلیشه های داستانی، معرفی می کند. به عقیده او، به راستی چیچیکوف، فساد اخلاقی شگفت آوری را نمایش می دهد، اما ایده خرید و فروش مردگان، برای ناباکوف، مسخره است.
..

دانشنامه آزاد فارسی

نُفوس مُرده (Mertvyja dusi)
رمانی از نیکلای واسیلیویچ گوگول، در سه بخش، به روسی، چاپ بخش نخست در ۱۸۴۲. بخش دوم این رمان که کامل هم نیست چندی بعد از چاپ بخش نخست منتشر شده، اما بخش سوم را خود گوگول از بین برده است. خُرده مالکی اشرافی به نام چیچیکوف برای ثروتمند شدن، از کارش در ادارۀ گمرک استعفا می کند و برای رسیدن به مقصود راهی می یابد که هم می تواند مردم ساده لوح را بفریبد و هم کلاهِ ادارۀ مالیات را بردارد. او با قیمت بسیار اندکی سرف های (دهقانان برده) مُرده را که هنوز در نظر ادارۀ مالیات زنده شمرده می شوند می خَرد و آن ها را با کاغذبازی به مناطقی منتقل می کند که در آن جا به صاحبان تعداد معینی سرف زمین های وسیعی واگذار می کنند. با این ترفند مالکان زمین ها می توانستند از بانک های دولتی وام بگیرند. چیچیکوف برای عمل کردن نقشه اش به مناطق مختلف روسیه سفر می کند و ماجراهایی که بین او و مالکان بزرگ و خرده مالکانِ پلید و ابله پیش می آید، تار و پود این رمان را تنیده است؛ شخصیت هایی چون مانیلوف، خانم کوروبوچکا، و پلیوشکین از قهرمانان این رمان هستند این اثر که نمایانگر اندیشه و جهان معنوی گوگول است، از ادعانامه ای صرف علیه سرف داری فراتر می رود و نزول وحشت زای انسان را تا حد یک ماشین خودکار توصیف می کند. گوگول با نشان دادن زشتی ها و پلیدی ها، عشق خود را به زیبایی و خوبی بیان کرده است و افشاگری او از فساد رژیم روسیه از میهن دوستی او ناشی می شود. سبک غنایی گوگول در نگارش نفوس مرده تا به آن اندازه است که آن را رمانی منظومه گونه توصیف کرده اند. ترجمۀ فارسی این اثر با همین عنوان در ۱۳۳۱ش در تهران منتشر شده است.


کلمات دیگر: