کلمه جو
صفحه اصلی

گنج علی خان

دانشنامه عمومی

گنج علی خان از حکام مشهور زمانِ شاه عباس صفوی است که از سال ۱۰۰۵ تا ۱۰۳۴ هجری قمری بر کرمان فرمانروایی و آثار و بناهای زیادی بنا کرد و در آبادی این منطقه کوشش کرد. گنج علی خان از افراد یکی از طوایف ایران، یعنی طایفه «زیک» بود. این طایفه را یوستی یکی از هفت دودمان قدیم زمان اشکانی و ساسانی دانسته است و اخیراً آنان را از یکی از طوایف کرد دانسته اند. از خدمات به جا مانده وی می توان به مجموعه گنج علی خان اشاره کرد.شاپور شهبازی در دانشنامه ایرانیکا واسپوهران (هفت خاندان پارتی و ساسانی) را این گونه نام می برد: وَراز، کارن، سورن، مهران، اسپندیاث، زیک و نهابِد.
آن روزهایی که عباس میرزا (همان شخصی که بعدها شاه عباس شد) در هرات تحت نظر بود، گنج علی بیگ از امرای زیک در جرگ خدام مخصوص و معتبر درگاه شاهزاده بود و از کمال کاردانی به هر خدمتی که مأمور شدی حسن کفایت ظاهر کردی. قرار بود به دستور شاه اسماعیل دوم عباس میرزا هم مثل سایر شاهزادگان بقتل برسد. اما در همان روز خبر مرگ شاه رسید(۹۸۵ه. ق. ۹۵۵ه. ش. ۱۵۷۷م) و علیقلیخان شاملو و مرشد قلیخان استاجو و همین گنج علی بیگ شاهزاده را حفظ کردند و بعدها او را بطرف پایتخت حرکت دادند. در مشهد بود که مرشد قلیخان لقب خانی به گنج علی بیگ داد و او گنج علی خان شد.
شاه عباس همیشه به گنج علی خان احترام می گذاشت و او را بابا خطاب می کرد.
گنج علی خان از ۱۰۰۵ه. ق. (۹۷۴ه. ش) (۱۵۹۶م) تا ۱۰۳۴ه. ق. (۱۰۰۲ه. ش) (۱۶۲۴م) حاکم کرمان بوده و پس از او نیز پسرش محمدذوق حکومت کرمان را داشت. حوزه حکومتی گنج علی خان از مرز فارس تا سرحد قندهار کشیده می شد و تمام کرمان و بلوچستان و قائنات و سیستان را در بر می گرفت.

گنجعلیخان از حکام مشهور زمان شاه عباس است که از سال ۱۰۰۵ تا ۱۰۳۴ هجری قمری بر کرمان فرمانروایی و آثار و بناهای زیادی بنا کرد و در آبادی این منطقه کوشش کرد. از خدمات به جا مانده وی می توان به مجموعه گنجعلیخان اشاره کرد.

دانشنامه آزاد فارسی

گَنجعلی خان ( ـ۱۰۳۴ق)
(معروف به بابا) از امرای صفویه و از مقربان شاه عباس اوّل صفوی . در ابتدا، در جرگۀ خدام مخصوص عباس میرزا بود. در مشهد، از مرشد قلی خان، لقب خانی گرفت و شاه عباس از سراحترام او را «بابا» خطاب می کرد. گنجعلی خان از ۱۰۰۵ تا ۱۰۳۴ق حاکم کرمان بود. در زمان او، راه هایی که به دریا منتهی می شد، امن شد، تجارت توسعه یافت و بعضی ساختمان ها در شهر کرمان بنا گردید. گنجعلی خان با سپاه کرمان در اغلب لشکرکشی های شاه عباس شرکت داشت . در ۱۰۳۱ق حکومت قندهار و توابع نیز جزء حکومت گنجعلی خان گردید. شبی در خواب از ایوان ارگ قندهار به زیر افتاد و درگذشت. حمام گنجعلی خان از آثار تاریخی مشهور کرمان است.


کلمات دیگر: