رحله الهولندی الدکتور لیونهارت راوولف

wikifeqh: شهر طرابلس و زمین های حاصلخیز آن و نیز رونق تجارت در آن و همچنین حمام ها و بناهای عظیم موجود در آن اختصاص یافته است. در این فصل مولف به تفصیل درباره حمام ها و گرمخانه های موجود در این شهر و نیز کسانی که در این گونه اماکن به کار مشغولند، سخن می گوید و از علامتی که حمام های زنانه از مردانه توسط آن بازشناخته می شود، یاد می کند. ۲. در فصل دوم، به معرفی مردان و زنان ترک که در طبقات بالای اجتماعی قرار دارند و از ایشان با عنوان لواء یا پاشا نام برده می شود و نیز رفتار، عادات و انواع پوشیدنی هایی که مورد استفاده قرار می دهند، پرداخته شده است. ۳. فصل سوم، به گزارش سفر مولف از طرابلس به حلب ، که به گفته مولف در آن زمان بزرگترین شهر تجاری سوریه به شمار می رفته، و نیز معرفی شهر دمشق اختصاص یافته است. ۴. فصل چهارم کتاب، به معرفی شهر حلب، که در گذشته از آن با عنوان نیریا یاد می شده، اختصاص یافته و در این فصل از موقعیت حلب، رستنی های آن و نیز معرفی ساختمان های برافراشته در آن و نیز میوه های آن از قبیل انجیر ، توت سفید ، لیمو ، پرتقال ، انار و... سخن به میان آمده است. ۵. فصل پنجم، به معرفی مناصب عالیای که «پاشاها»، یکی از طبقات مهم اجتماعی در حلب که در رتبه بعد از سلطان قرار دارند، در اختیار دارند، اختصاص یافته است. به گفته مولف، پاشاها علیرغم موقعیت اجتماعی که دارا هستند و نیز گستره وسیع اختیاراتی که دارند، تحت فرمان سلطان قرار دارند و نمی توانند چیزی از مایملک خود را برای ورثه خود بعد از مرگشان قرار دهند. ۶. فصل ششم، به معرفی معاملات تجاری که در حلب از رونق برخوردار است و نیز معرفی انواع خوردنی ها و نوشیدنی ها و... در این شهر اختصاص یافته است. ۷. فصل هفتم، به گزارش ترک حلب به سمت شهر «بیر»، که در کنار رود فرات قرار گرفته، و از آن جا از طریق نهر فرات به سوی شهر بابل قدیم اختصاص یافته است. در این فصل مولف به بیان موقعیت جغرافیایی شهر بیر، که شهری کوچک و غیر محصور است، می پردازد. ۸. در فصل هشتم، به معرفی مسیری که با کشتی آن را تا شهر «رقه» طی کرده است، می پردازد. در این فصل مولف به حادثه ای که برای یکی از کشتی هایی که طی مسیر غرق شده، کمکی که مولف و همراهان وی به سرنشینان کشتی مذکور کرده اند و دیگر وقایع و خطراتی که برای آنها پیش آمده سخن می گوید. ۹. فصل نهم، به معرفی شهر رقه، موقعیت جغرافیایی این شهر، گیاهانی که در این شهر می رویند و... می پردازد. ۱۰. در فصل دهم، به معرفی شهر « دیر الزور »، موقعیت جغرافیایی این شهر، ویژگی های ساکنان آن و نیز حاصلخیزی خاک آن پرداخته شده است. ۱۱. فصل یازدهم، به معرفی شهر «عنه» و موقعیت جغرافیایی آن اختصاص یافته است. مولف در این فصل از زیبایی این شهر به علت وجود انواع درختان میوه؛ نظیر زیتون ، لیمو، پرتقال، لیمو ترش و درختان خرما در آن یاد می کند و یادآور می شود که طی سفر خود به شهری به زیبایی این شهر برنخورده است. مولف می نویسد که نهر فرات این شهر را به دو بخش؛ بلکه به دو شهر تقسیم می کند که یکی کوچک، ولی دارای حصار و سور قوی و مستکم می باشد و دیگری بزرگ و وسیع که از سور و حصار چندان مستحکمی برخوردار نیست. ۱۲. در فصل دوازدهم، مولف به معرفی مسیری که از طریق آن از شهر «عنه» به بابل قدیم رفته، پرداخته است. مترجم کتاب یادآور می شود که راولف یکی از جهانگردان اروپایی است که شهر « فلوجه » را با شهر بابل قدیم اشتباه گرفته است. در این فصل مولف از غیرت برخی مسلمانان نسبت به دین خود به نیکی یاد می کند. ۱۳. در فصل سیزدهم، به معرفی بابل قدیم، یا همان فلوجه، موقعیت جغرافیایی آن و نیز چگونگی ماندگاری آن تا زمان مولف اشاره شده است. ۱۴. فصل چهاردهم، به معرفی شهر بغداد ، موقعیت جغرافیایی آن، گیاهان عجیب و غریب آن و نیز راه های ارتباطی قدیم موجود در آن اختصاص یافته است. در این فصل مولف از برخورد خود با گروهی از ایرانیان که به قصد مکه از بغداد می گذشتند یاد می کند و برخی ویژگی های آنان را ذکر می کند. در این فصل همچنین مولف از کثرت افراد مریض و نابینا که در خیابان های بغداد تردد می کرده اند، یاد می کند. ۱۵. در فصل پانزدهم، به معرفی مسیر بازگشت مولف از بغداد از طریق شهر «اور»، در اطراف فارس و نیز اقلیم کرد به سمت کرکوک و اربیل می پردازد و از شهرهایی که از آنها عبور کرده و نیز موقعیت جغرافیایی هر یک، سخن می گوید. ۱۶. فصل شانزدهم، هم به معرفی مسیری که مولف طی عبور از عراق از آن گذر کرده و شهرهایی که بدان ها وارد شده و نیز کیفیت عبور وی از نهر فرات و رسیدنش به شهر حلب اختصاص یافته است. ۱۷. در پایان کتاب یک بخش الحاقی وجود دارد که مترجم طی آن، نام گیاهانی را که مولف طی سفر خود از آنها نام برده، یادآور می شود.
وضعیت کتاب
کتاب توسط آقای دکتر سلیم احمد خالد به زبان عربی برگردانده شده است. نسخه حاضر در برنامه دارای پاورقی هایی به قلم مترجم و نیز فهرست مطالب می باشد.