کلمه جو
صفحه اصلی

زین العابدین رهنما

دانشنامه عمومی

زین العابدین رهنما (۱۵ آذر ۱۲۷۳ یا ۱۲۶۹ در کربلا - ۱۲ تیر ۱۳۶۸ در تهران) نویسنده، مترجم، روزنامه نگار و پژوهشگر اهل ایران بود. او در دهه ۱۳۲۰ مدیرمسئول روزنامه ایران، رئیس انجمن قلم ایران و از برجسته ترین روزنامه نگاران ایران بود. رهنما چندین دوره نماینده مجلس شورای ملی، وزیرمختار ایران در فرانسه و سفیر ایران در کشورهای عربی نیز بوده است. او به جز زبان فارسی، به زبان های عربی و فرانسوی نیز تسلط داشت. او بیشتر به خاطر دو کتاب پیامبر و حسین مشهور است.
پیامبر
حسین
حقوق در اسلام
ترجمه و تفسیر قرآن
زین العابدین رهنما در کربلا زاده شد. پدرش شیخ العراقین مازندرانی بود. او در حوزه علمیه نجف، فقه، اصول و زبان عربی را آموخت و به ایران آمد. در ایران در رشته های تاریخ و ادبیات فارسی تحصیل کرد. او پیش از کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹ و به قدرت رسیدن رضاشاه مدیر روزنامه ایران شد و سپس به وکالت پنجمین دوره مجلس شورای ملی رسید. او بعداً معاون مخبرالسلطنه (نخست وزیر) شد و از سال ۱۳۰۸ نمایندگی شهر ری را در دوره های هشتم و نهم مجلس داشت.
در سال ۱۳۱۴، به دلیل نوشتن مقالات انتقادی علیه رضاشاه و دودمان پهلوی در روزنامه ایران، در زندان قصر زندانی شد. روزنامه او توقیف شد و اموالش را مصادره کردند. با وساطت مخبرالسلطنه از زندان آزاد شد و تا شهریور بیست در عراق و لبنان زندگی کرد.پس از پایان حکومت رضاشاه، رهنما به ایران بازگشت و انتشار روزنامه را از سر گرفت. او در این دوره وزیرمختار ایران در فرانسه و سفیر ایران در چند کشورهای عربی شد. رهنما همچنین قرآن را به زبان فارسی ترجمه نموده است (چاپ ۱۳۴۶) که ترجمه او «از نظر توجه خاص به رعایت دستور زبان فارسی» قابل توجه است.از دیگر سوابق اجرایی وی می توان به ریاست پردیس فارابی دانشگاه تهران اشاره کرد.رهنما در سال ۱۹۶۵ نامزد جایزه نوبل ادبیات گردید. جایزه نوبل در آن سال به میخاییل شولوخوف تعلق گرفت.
زین العابدین رهنما در تیرماه ۱۳۶۸ در سن ۹۵ سالگی به علت کهولت سن درتهران درگذشت و در بهشت زهرا تهران آرامگاه خانوادگی شماره ۴۵۸ به خاک سپرده شد.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] زین العابدین رهنما، نویسنده، مترجم، روزنامه نگار و پژوهشگر اهل ایران بود. او در دهه۱۳۲۰ مدیرمسئول روزنامه ایران، رئیس انجمن قلم ایران و از برجسته ترین روزنامه نگاران ایران بود.
"زین العابدین رهنما" فرزند "شیخ علی شیخ العراقین" و نوه "آیت الله مازندارنی" در سال ۱۲۶۸ ش به دنیا آمد. تحصیلاتش را در مدارس دینی عراق به پایان برد و در ۲۲ سالگی با لباس روحانی به ایران آمد هنگامی که به ایران آمد که فعالیت احزاب سیاسی پس از مشروطه در اوج خود بود و او نیز با عضویت در "حزب دموکرات" و مدیریت روزنامه "رهنما" کار سیاسی خود را آغاز کرد. این روزنامه آن قدر موجب شهرتش شد که جای نام فامیل او را گرفت. او نام خانوادگی خود را از این روزنامه برای خود انتخاب کرده بود؛ در حالی که که در آغاز مانند برادرش "رضا" نام خانوادگی "شیخ العراقین" را برای خود انتخاب کرده بود. پس از فرار "محمد علی شاه" از ایران و مستقر شدن مشروطیت، جوان هایی را که با استعداد بودند به ویژه آن هایی که با زبان و مطبوعات عرب به خصوص با مطبوعات مصر و لبنان آشنا بودند در ایران به کار روزنامه نگاری پرداختند شیخ زین العابدین یکی از این جوان ها بود. او در سال ۱۲۹۹ش به انتشار روزنامه "رهنما" و مجله "رهنما" پرداخت. چون از این نشریات استقبال چندانی نشد، لذا او تصمیم گرفت امتیاز روزنامه قدیمی و نیمه رسمی "ایران" را بگیرد.
← پیشنهاد به روزنامه ایران
زین العابدین رهنما در کنار کار روزنامه نگاری شغل های دولتی را نیز ] و پادشاه بعدی به وکالت مجلس رسید. رهنما در روزنامه "ایران" مقاله ای تحت عنوان عقاید و اشخاص نوشت که در مورد طرفداری او از جمهوریت بود: «هیچ روح بیست ساله ای نیست که جمهوری طلب نباشد و هیچ قلب پژمرده ای وجود ندارد که حس فرمانبرداری و بندگی در آن نباشد. . . . من چرا در میان جنجال تیپ مخالفت خودم صدای هم فکر خود و صاحب دلی را می شنوم که مانند من فکر می کند و احساسات دارد و نیز برعکس فرضا در میان کسانی که در یک خط با من راه می روند، چرا ضربات بطی در یک قلب پنچاه ساله و فکر غیر منبسط او را می شنوم و می بینم که این صدای ظریف و ادبی هم فکر شما یک جوانی مانند شما که با صدای زمخت و عربده آسای یک قلب شصت ساله هم آهنگ گشته و احیانا بر علیه فکر شما شنیده می شود برای چیست والی آخر» از دیگر مشاغل او معاونت وزارت راه، معاونت رییس الوزرا و نمایندگی دولت در مجلس شورای ملی را می توان اضافه کرد. بعد از آن که "سردار سپه" به سلطنت رسید از تعداد روزنامه ها کاسته شد روزنامه "اطلاعات" به عنوان تنها روزنامه عصر با رعایت اصولی که شرایط حکومت جدید ایجاب می کرد رو به پیشرفت بود زین العابدین رهنما تا سال ۱۳۱۴ گاهی در دولت، زمانی در مجلس و مدتی هم فقط در روزنامه هایش سرگرم کار بود تا آن که سرانجام نوبت او هم فرا رسید.
تبعید شیخ زین العابدین
"رضا شاه" به خاطر نارضایتی از طرز کار رهنما روزنامه "ایران" را از او گرفت و به لبنان تبعید شد. او در تبعید کتاب "پیامبر (صلی الله علیه واله)" را شروع کرد این کتاب یکی از زیباترین رمان های مذهبی زبان فارسی است بعد از حوادث ۱۳۲۰ به ایران آمد زین العابدین بعد از آمدن به ایران زود دارای مقام و موقعیت شد؛ اما او فقط به انتشار روزنامه "ایران" اکتفا نکرد، او ابتدا ریاست اداره انتشارات و تبلیغات را قبول کرد و بعد با موافقت رجال موثر وقت توانست سفیر ایران در فرانسه شود او پاداش تبعید خود را گرفت. او سرپرستی روزنامه "ایران" را به پسر بزرگ خود "حمید" داد در پاریس رهنما با یک جوان که زبان عربی و فرانسه را خوب می دانست آشنا شد. آن جوان "امیر عباس هویدا" کارمند عادی سفارت بود. "هویدا" خیلی زود توانست خود را در دل رهنما جا کند. اما سفارت رهنما در فرانسه زیاد طول نکشید و بعد از آن در لبنان سفیر شد. او در بازگشت به تهران روزنامه نگاری را به کلی کنار گذاشت و حتی روزنامه "ایران" را که نه درآمدی داشت و نه تیراژ تعطیل کرد در عوض سعی کرد به جای آنکه خودش روزنامه منتشر کند با روزنامه نویس ها در ارتباط باشد.
وفات
...


کلمات دیگر: