شرح چهل حدیث

شرح چهل حدیث کتابی نوشته سیدروح الله خمینی است که در آن به بررسی و شرح چهل حدیث پیرامون مسئله اخلاق پرداخته شده است.
نگاهی به «شرح چهل حدیث» امام خمینی (ره)، وبگاه آفتاب.
گردآوری و شرح ۴۰ حدیث، مسئله ایست که بسیاری از عالمان دینی بدان پرداخته اند و ریشه اش روایاتی است که در کتب شیعیان و اهل سنت به صورت های گوناگون روایت شده است؛ مانند:
هرکس چهل حدیث دربارهٔ امور دینی مورد احتیاج امت من حفظ کند و به آنان برساند، خداوند در روز قیامت وی را فقیهی عالم محشور می گرداند.
فهرست آثار امام سید روح الله خمینی

[ویکی نور] شرح چهل حدیث (اربعین حدیث). شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)، تألیف امام خمینی (قده)، شرح چهل حدیث اخلاقی است که به زبان پارسی نگاشته شده است. مؤلف به بیان مسائل اخلاق علمی، اهتمام کمتری نشان داده است و بیشتر همت خویش را در بیان مطالب اخلاق عملی و مواعظ و دستورالعمل های عرفانی و دقایق توحید قرآنی به کار گرفته است.
مؤلف محترم در بیان انگیزه تألیف این کتاب، نوشته است: «و بعد این بنده... مدتی بود با خود حدیث می کردم که «چهل حدیث» از احادیث اهل بیت عصمت و طهارت(ع) که در کتب معتبره اصحاب و علما (رضوان الله علیهم)، ثبت است، جمع آوری کرده و هریک را به مناسبت، شرحی کنم که با حال عامه مناسبتی داشته باشد و از این جهت، آن را به زبان فارسی نگاشته که فارسی زبانان نیز از آن بهره برگیرند؛ شاید إن شاءالله، مشمول حدیث شریف ختمی مرتبت(ص) شوم که فرموده است: «من حفظ علی أمتی أربعین حدیثا ینتفعون بها، بعثه الله یوم القیامة فقیها عالما»» .
این کتاب، مشتمل بر یک مقدمه، شرح چهل حدیث (هرکدام، در ضمن مقامات و فصولی) و دعا و ختام است. مؤلف در ابتدای حدیث اول، طریق روایی خود را تا مرحوم کلینی مفصلا بیان می کند و در سایر ابواب با تعبیر «بالسند المتصل»، به آن اشاره می نماید. وی در شرح هر حدیث، به ترتیب زیر عمل می کند:
درباره محتوا و ویژگی های این اثر، توجه به نکات زیر مفید است:
«ولی باید دانست که این قضیه نیز یکی از شعب جبر و تفویض است که مسلک امامیه موافق با هیچ یک از اشاعره و معتزله نیست، بلکه کلام معتزله از اشاعره بی ارج تر و ساقطتر است و اگر بعضی از متکلمین امامیه (رض) مایل به آن شده باشند، غفلت از حقیقت حال و مآل نموده اند» .