سوتک

سوتَک (به انگلیسی: Syrinx) یا خشکنای زیرین، نام عضو آوازی پرندگان است. محل آن در نای پرندگان است و پرندگان می توانند بدون داشتن تارهای صوتی که در بدن پستانداران وجود دارد، صدا تولید کنند. سوتک یک ساختار استخوانی در پایین خرخره جانور است (برخلاف حنجره که در پستانداران در قسمت فوقانی قرار دارد.) سوتک در قاعده نای قرار دارد.
صدا از ارتعاشات ناشی از دیواره سوتک تولید می شود. در برخی از پرندگان مانند کرکس سیاه این عضو وجود ندارد. همچنین برخی دیگر از پرندگان (مانند طوطی یا مرغ مینا) با استفاده از این عضو قادر به تقلید صدای انسان هستند. بر خلاف حنجره در بدن پستانداران، سوتک نزدیک به دو شاخهٔ تقسیم در ریه ها قرار دارد و به همین دلیل بعضی از پرندگان آوازخوان می توانند بیش از یک صدا در زمان تولید کنند.
سوتک گاهی اوقات کیسه هوای احاطه کننده امواج صدا را طنین انداز می کند و به کمک آن پرنده هوا را خارج می کند. پرنده صدا را توسط تغییر در کشیدگی غشا و میزان بلندی صدا را توسط تغییر فشار بازدم کنترل می کند. با این کار هر دو طرف خرخره به طور مستقل کنترل می شوند و به این صورت بعضی گونه ها می توانند دو صدا را در یک زمان تولید کنند.
در میان گنجشک سانان (پرندگان آوازه خوان) مرغ چنگ پیچیده ترین سوتک را دارد. این پرنده توانایی بی مانندی در درآوردن صداهایی که می شنود دارد بدون آنکه تغییر زیادی در آن بدهد. برای نمونه صدای جانوران پیرامونش مانند دینگو، سگ و کوآلا یا صدای آوازهای تکی پرندگان یا پچ پچ های میان آن ها را به خوبی بازسازی می کند، علاوه بر آن صدای سوت، موتور درون سوز، ارهٔ دستی چوب، ارهٔ زنجیری، دزدگیر خودرو، آجیر آتش، تفنگ، صدای بسته شدن دریچهٔ دوربین عکاسی هنگام عکس گرفتن، گریهٔ نوزاد و حتی صدای صحبت انسان را بازسازی می کند. البته بازسازی صدای انسان کمی برای آن غیرمعمول است.

سوتَک (syrinx)
(یا: سرینکس) اندام تولیدکنندۀ صدا در پرنده. در محل دو شاخه شدن نای قرار دارد و از غشای لرزنده، محفظۀ پژواک، و تعداد فراوانی ماهیچه های کنترل کننده تشکیل شده است.