معنی: مؤنث رضی، نام تنها زنی که در زمان سلطنت مسلمانان در هند سلطنت کرد، ( عربی ) ( مؤنث رضی )، رضی
رضیه
فرهنگ اسم ها
معنی: مؤنث رضی، نام تنها زنی که در زمان سلطنت مسلمانان در هند سلطنت کرد، ( عربی ) ( مؤنث رضی )، رضی
(تلفظ: raziye) (عربی) (مؤنث رضی) ، ← رضی .
فرهنگ فارسی
دختر شمس الدین التمش پنجمین از سلاطین مملوک هند ملکه از ( ۶۳۴ تا ۶۳۷ قمری )
لغت نامه دهخدا
رضیه. [ رَ ضی ی َ ] ( اِخ ) ( سلطان رضیه ) دختر شمس الدین التمش ، پنجمین از سلاطین مملوک هند، ملکه از ( 634 تا 637 هَ. ق. ) ( یادداشت مؤلف ). خواندمیر گوید: سلطان رضیه بواسطه اخلاق مرضیه در زمان حیات پدر در سرانجام امور ملک و مال دخل می نمود و سلطان شمس الدین با وجود اولاد ذکور منصب ولایتعهد را به او تفویض فرموده بود.... رضیه بر تخت نشست و از لباس زنان بیرون آمد و قبا پوشید و تاج بر سر نهاد و در میان خلق ظاهر گشت. در اوایل سلطنت او جمعی از بزرگان علم مخالفت برافراشتند ولی پس از چند جنگ از وی شکست خوردند و تسلیم شدند و چون باز در پی فرصت بودند رضیه آنان را به قتل رساند و وزیرش نظام الملک فراری شد و بخواری درگذشت و او وزارت را به مهذب الدین محمد واگذار کرد. و پس از خواباندن شورشهایی در سال 637 هَ. ق. لاهور را تصرف کرد و بسوی قلعه تپهنده که کوتوال آن ملک التونیه بود روی آورد ولی از وی شکست خورد و التونیه او را در همان قلعه زندانی کرد و بعد به همسری خود برگزید. ( از حبیب السیر چ کتابخانه خیام ج 2 ص 419 و 420 ).
رضیه . [ رَ ضی ی َ ] (اِخ ) (سلطان رضیه ) دختر شمس الدین التمش ، پنجمین از سلاطین مملوک هند، ملکه از (634 تا 637 هَ . ق .) (یادداشت مؤلف ). خواندمیر گوید: سلطان رضیه بواسطه ٔ اخلاق مرضیه در زمان حیات پدر در سرانجام امور ملک و مال دخل می نمود و سلطان شمس الدین با وجود اولاد ذکور منصب ولایتعهد را به او تفویض فرموده بود.... رضیه بر تخت نشست و از لباس زنان بیرون آمد و قبا پوشید و تاج بر سر نهاد و در میان خلق ظاهر گشت . در اوایل سلطنت او جمعی از بزرگان علم مخالفت برافراشتند ولی پس از چند جنگ از وی شکست خوردند و تسلیم شدند و چون باز در پی فرصت بودند رضیه آنان را به قتل رساند و وزیرش نظام الملک فراری شد و بخواری درگذشت و او وزارت را به مهذب الدین محمد واگذار کرد. و پس از خواباندن شورشهایی در سال 637 هَ . ق . لاهور را تصرف کرد و بسوی قلعه ٔ تپهنده که کوتوال آن ملک التونیه بود روی آورد ولی از وی شکست خورد و التونیه او را در همان قلعه زندانی کرد و بعد به همسری خود برگزید. (از حبیب السیر چ کتابخانه ٔ خیام ج 2 ص 419 و 420).
رضیة. [ رَ ضی ی َ ] (ع ص ) تأنیث رضی . (یادداشت مؤلف ). خشنودکرده شده . (آنندراج )(غیاث اللغات ). پسندیده . (دهار). رجوع به رضی شود.
دانشنامه آزاد فارسی
پادشاه (حک: ۶۳۴ـ۶۳۷ق) و شاعر فارسی گوی هند. دختر شمس الدین التتمش از سلسلۀ مملوک هند بود و به سبب کیاست و اخلاق پسندیده ای که داشت ، در زمان حکومت پدر در کارهای سلطنت مداخله می کرد. پدرش با وجود فرزندان پسر مقام ولایتعهدی را به رضیّه واگذار کرد. پس از وفات پدر بر تخت سلطنت نشست . از همان آغاز فرمانروایی، با جامۀ مردانه و تاجی بر سر در روزهای بار عام شرکت می کرد. او با مخالفان خود جنگید و همگی را سرکوب کرد. رضیه به ملک جمال الدین یاقوت حبشی ، توجه خاصی داشت . فرماندهان سپاه که از توجه ملکه به وی ناراضی بودند، سرانجام بر او شوریدند و یاقوت را به قتل رساندند و رضیه را زندانی کردند و برادر ناتنی او بهرام شاه را بر تخت سلطنت نشاندند. رضیه سلطان در ۶۳۷ق از زندان گریخت و به دهلی رفت و در حوالی آن محل ، در جنگی نابرابر، به قتل رسید. وی شاعر بود و «شیرین» تخلص می کرد و از علوم روز تا اندازه ای بهره داشت و یگانه زنی بود که در دورۀ سلطنت مسلمانان در هند به سلطنت رسید.