نقی

(تلفظ: naqi) (عربی) (در قدیم) پاکیزه ، پاک ؛ برگزیده ؛ (در اعلام) لقب ابوالحسن علی بن محمد امام دهم شیعیان (ع).

برگزیده، پاک، پاکیزه، ناب، نظیف

نقی . [ ن َ ] (اِخ )(ملا...) بروجردی . از شعرای قرن دوازدهم و مؤلف کتاب عین البکاء است . رجوع به فرهنگ سخنوران ص 614 شود.

نقی . [ ن َ ] (اِخ ) علی نقی (شیخ ...)بن شیخ ابوالعلاء محمدهاشم کمره ای فراهانی شیرازی اصفهانی ، ملقب به زین الدین و عزالدین و متخلص به نقی . از علمای امامیه ٔ قرن یازدهم و از شاعران عهد صفویه است و به سال 1060 هَ . ق . در سن 102سالگی در اصفهان وفات یافته است . از تصانیف اوست : حدوث العالم . حرمت دخانیات . حرمت نماز جمعه در زمان غیبت . مسارالشیعة. المقاصد العالیة. مناسک حج . همم الثواقب . (از ریحانة الادب ج 4 ص 232). و رجوع به متفرقات ذریعة شود.

نقی . [ ن َ ] (اِخ ) محمدنقی سهرندی بن شاه گل . از پارسی گویان هندوستان است . او راست :
ملوث کی کند اسباب دنیا اهل عرفان را
کجا آلوده سازد آب رز دامان قرآن را.
رجوع به صبح گلشن ص 537 و قاموس الاعلام ج 6 و فرهنگ سخنوران ص 614 شود.

نقی . [ ن َ ](اِخ ) علی نقی (شیخ ...) کمره ای . از شاعران قرن دهم و یازدهم و از معاصران محتشم و وحشی و ضمیری است . وی در کاشان نشو و نما یافته و در اصفهان نزد حاتم بیگ اعتمادالدوله ٔ شاه عباس منزلتی داشته است و در حوالی سال 1030 هَ . ق . درگذشته است . دیوان اشعارش بالغ بر 5000 بیت است . او راست :
وای بر جان خلایق اگر آرند به حشر
عوض روز قیامت شب تنهائی را.
بسترم خاک و خشت بالین است
بی تو بالین و بسترم این است
روز اول که دیدمش گفتم
آن که روزم سیه کند این است .
(از آتشکده ٔ آذر چ سادات ناصری ج 3 ص 1056) (از مجمعالخواص ص 166).

مولوی .

نقی . [ ن َ قی ی ] (اِخ ) امام علی النقی . رجوع به علی بن محمد النقی شود.

نقی . [ ن َق ْی ْ ] (ع مص ) بیرون کردن مغز را از استخوان . (از منتهی الارب ) (آنندراج ) (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) (از متن اللغة). || مغز خورانیدن کسی را. (منتهی الارب ) (آنندراج ).

نقی . [ ن ِق ْی ْ ] (ع اِ) مغز استخوان . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (غیاث اللغات ) (دهار). مغز. (نصاب ). || پیه چشم از فربهی . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) (از متن اللغة). ج ، انقاء.

نقی . [ ن ُ قی ی ] (ع اِ) ج ِ نَقا. رجوع به نَقا شود.

نقی . [ ن َ ] (اِخ ) علی نقی (میرزا...خان )بن قاسم خان لاهوری ، متخلص به نقی و لسانی . از اعاظم پارسی گویان قرن دوازدهم هندوستان و از معاصران و شاگردان حزین لاهیجی است . او راست :
تبسم ریزی لعل تو ظالم می کشد ما را
نمی دانم که کشتن کرده تعلیم این مسیحا را.
رجوع به صبح گلشن ص 537 و قاموس الاعلام ج 6 و فرهنگ سخنوران ص 614 شود.