[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از دائرة المعارف بزرگ اسلامی است
باباقاسِم ، مَقْبَره ، مزار باباقاسم اصفهانی از عارفان سدة 8ق /14م ، واقع در محلة شهشهان اصفهان . بر پایة کتیبه سردر ورودی ، این آرامگاه در 741ق /1340م توسط سلیمان بن ابی الحسن بن طالوت دامغانی ، از پیروان باباقاسم برای او ساخته شده است .
سبک معماری بنا مشترکاتی در عناصر و جزئیات معماری با بناهای دوره پیشین دارد، اما حجم آن کاهش یافته و بر ارتفاع بنا تأکیدی آگاهانه شده است ؛ کالبد بنا نیز سبک تر، نازک تر و ظریف تر شده است . بقعة باباقاسم به سبب دارابودن تمام ویژگیهای معماری عصر ایلخانی ، یکی از نمونه های نفیس آرامگاههای این زمان است .
آرامگاه در اصل از دو فضای مستقل تشکیل می شود. نقشه خارجی بنای اصلی و جلوی ، مستطیل شکل با گنبد هرمی 8 بر است و در داخل ، مستطیل شکل با فرورفتگیهایی در هر 4 ضلع با پوشش گنبد نیم کروی ؛ بنای پشتی با نقشه ای به شکل 8 ضلعی بوده است و به وسیله راهروی با یک انحنا از جبهه جنوب شرقی بنای اصلی دو بنا به هم راه می یافتند؛ بر اثر ویرانی بنای پشتی و بازسازی آن در سدة اخیر تغییراتی پدید آمده و از آن جمله نقشه 8 ضلعی به مستطیل تبدیل شده است . کف سازی بنا نیز با بنای اصلی اختلاف سطح پیدا کرده و راه ارتباطی اصلی دو بنا از میان رفته است . اکنون درگاهی کوتاه با دو پله واقع در میان ضلع شرقی بنای اصلی آنها را به هم می پیوندد.
نمای خارجی گنبد دو پوستة هرمی ، بر گردنی 8 وجهی قرار گرفته و با پوشش کاشی فیروزه ای ، مزین به کتیبه هایی به خط بنایی لاجوردی بر پیرامون گردن و ترکها آرایش یافته است . پوپ بر آن است که این گنبد را شاید در سدة 9ق /15م ساخته باشند
بنای آرامگاه هم سطح گذرگاهی که از پیش وجود داشته ، برآورده شده است اما با گذشت سده ها سطح گذر بالاآمده و اکنون ورود به آن به وسیله دو پله از خیابان امکان پذیر است . ورودی بنا واقع در ضلع شمالی ، مزین به کاشی معرق است که نمایشگر پیشرفت فن آوری و طراحی رنگ اینگونه کاشی در سدة 8ق /14م است .
حاشیه های کتیبه با گل و بته و اسلیمیهای موزون و درشت در هم آمیخته ، و رنگ سبز و قهوه ای ارغوانی فام به رنگهای معرق افزوده شده است . بر پیشانی این سردر با طاق تیزه دار و مقرنس کاری ، دو کتیبة تاریخی به قلم ثلث سفید بر زمینة لاجوردی نقش بسته است .
یکی از آن دو حاوی نام بانی و تاریخ احداث بناست و دیگری تاریخ تعمیر بنا در 1044ق / 1634م با رقم محمدرضا امامی ، کتیبه نگار معروف را دربردارد. سردر کاشی کاری ، درِ چوبی دولتی منبت کاری ورودی بنا را احاطه کرده و هرلت در به لوحهای قاب بندی شده تقسیم شده است و بر دو لوح بالا عبارات «عنایةالازلیه » و «کفایة الابدیه » به قلم ثلث بر زمینه گل و برگ نقش بسته است .
wikiahlb: ایران به شمار می رود.
بنای بقعه باباقاسم
بنای بقعه بر روی یک چهارضلعی قرار دارد و پوشش داخلی آن به صورت گنبد نیمه کروی است.
← سقف بقعه باباقاسم
(۱) آندره گدار، و دیگران، آثار ایران، ترجمه ابوالحسن سرو قد مقدّم، تهران ۱۳۶۵-۱۳۶۸ ش.(۲) دونالدنیوتن ویلبر، معماری اسلامی ایران در دوره ایلخانان، ترجمه عبداللّه فریار، تهران ۱۳۶۵ ش، ص ۱۹۵-۱۹۶.(۳) لطف اللّه هنرفر، گنجینه آثار تاریخی اصفهان، اصفهان ۱۳۴۴ ش.
