ابراهیم توفیق

ابراهیم توفیق (۱۳۳۸ در آبادان -)، جامعه شناس و مترجم اهل ایران است. وی به جامعه شناسی تاریخی گرایش داشته و عمدهٔ پژوهش ها و نظریات وی در ارتباط با جامعه شناسی تاریخی و جامعه شناسی علم بوده است.
Towfigh, Ebrahim Towfigh. 2000. Modernisierung und postkoloniale Herrschaft in Iran: Versuch über den Staat (Umbrüche der Moderne), IKO, Verlag für interkulturelle Kommunikation.
ابراهیم توفیق در سال ۱۳۳۸ در آبادان به دنیا آمد. او برای تحصیل در رشتهٔ جامعه شناسی به آلمان رفت و از دانشگاه گوته فرانکفورت با درجهٔ دکترا در این رشته دانش آموخته شد. سپس به ایران بازگشت و در دانشکدهٔ علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی تهران به تدریس پرداخت. با این حال پس از مدتی در دوران ریاست صدرالدین شریعتی بر این دانشگاه، به همراه استادان سرشناس دیگری در رشته های علوم انسانی به مانند پرویز پیران، شیرین احمدنیا، شهلا اعزازی، نعمت الله فاضلی و حسن نمکدوست، از این دانشگاه اخراج شد.
ابراهیم توفیق از منتقدان «نظریه های گذار» است که بر اساس آن ها جامعهٔ ایران همواره در حال گذار از سنت به مدرنیته فرض می شود. او معتقد است که نظام دانش تاریخی-اجتماعی حاکم بر ایران از طریق نظریهٔ گذار تبیین وضعیت کنونی جامعه را غیرممکن کرده و اکنون را به حالت تعلیق درآورده است و این سبب شده تا تبارشناسی تاریخی و انتقادی نیز ناممکن گردد.
توفیق معتقد است که جامعه شناسی «شدن» را توضیح می دهد و به همین دلیل نیز نمی تواند تاریخی نباشد، به همین دلیل نیز جامعه شناسی تاریخی اصطلاحی غلط است، چرا که جامعه شناسی اگر تاریخی نباشد اصلاً جامعه شناسی نیست. با این حال و استفاده از پسوند تاریخی برای جامعه شناسی را به عنوان تذکری به جامعه شناسی ضدتاریخی ایران ضروری می داند.