[ویکی فقه] مفاتیح الأصول (کتاب). «مفاتیح الاصول»، به زبان عربی، تالیف سید محمد مجاهد بن سید علی صاحب الریاض بن محمد علی بن ابی المعالی الصغیر حسنی طباطبایی (متوفای ۱۲۴۲ ق)، است. کتاب «مفاتیح الاصول» از مشهورترین تالیفات سید محمد مجاهد، در علم اصول است و کتاب دیگر او، «المناهل»، در فقه، از کتاب های فقهی مشهور می باشد.
کتاب مفاتیح، در سال ۱۲۲۶، به پایان رسیده، ولی در نسخه ای که در کتاب خانه حاج شیخ عبد الحسین تهرانی موجود است، زمان پایان یافتن کتاب را سال ۱۲۲۹ تعیین کرده که شاید پاک نویس آن در سال ۱۲۲۹، به پایان رسیده باشد. کتاب، مشتمل بر یک مدخل، پنج باب و نه قول است و هر یک از ابواب و اقوال، مشتمل بر چند مفتاح می باشد. این کتاب، در ایامی که سید محمد مجاهد در اصفهان بوده، تالیف شده است.
کتاب مفاتیح، در سال ۱۲۲۶، به پایان رسیده، ولی در نسخه ای که در کتاب خانه حاج شیخ عبد الحسین تهرانی موجود است، زمان پایان یافتن کتاب را سال ۱۲۲۹ تعیین کرده که شاید پاک نویس آن در سال ۱۲۲۹، به پایان رسیده باشد. کتاب، مشتمل بر یک مدخل، پنج باب و نه قول است و هر یک از ابواب و اقوال، مشتمل بر چند مفتاح می باشد. این کتاب، در ایامی که سید محمد مجاهد در اصفهان بوده، تالیف شده است.
wikifeqh: اوامر و نواهی، عام و خاص، مطلق و مقید، بحث مفاهیم، نسخ، تأسی به پیامبر، انواع واجب (موسّع و مضیّق، تخییری و تعیینی، کفایی و عینی)، بیان احوال کتاب و سنت، حجیت خبر واحد، راوی، شرایط عدالت، جرح و تعدیل، استصحاب، خبر متواتر، حجیت علم، حجیت ظن، اجماع، ادله عقلی و قواعد و اصول شرعی (حرج، اصالت برائت، قاعدة میسور)، اجتهاد و تقلید، استصحاب و قیاس.
بحث تعارض احوال از صفحه 88 تا 98 و بحث معانی حروفی که در علم اصول مورد نیاز است، از صفحه 98 تا 107، از نوآوری های صاحب مفاتیح است، اگر چه بحث معانی حروف بیشتر به مباحث ادبی نزدیک است. از طرف دیگر، بعضی از مباحث الفاظ، مقدمه واجب، اجتماع امر و نهی و مسأله ضد در کتاب مطرح نشده است.
بحث تعارض احوال از صفحه 88 تا 98 و بحث معانی حروفی که در علم اصول مورد نیاز است، از صفحه 98 تا 107، از نوآوری های صاحب مفاتیح است، اگر چه بحث معانی حروف بیشتر به مباحث ادبی نزدیک است. از طرف دیگر، بعضی از مباحث الفاظ، مقدمه واجب، اجتماع امر و نهی و مسأله ضد در کتاب مطرح نشده است.
wikiahlb: خط مؤلف نگاشته شده، در دو جلد است. جلد اول، از بحث دلالت لفظ تا آخر نسخ را شامل می شود و جلد دوم، از تاسی به افعال پیامبر تا آخر بحث اجتهاد و تقلید را در بر دارد. این دو جلد، نزد یکی از نوادگانش به نام سید حسن بن سید جعفر بن علی نقی بن حسن بن محمد مجاهد موجود است. نسخه ای نیز به خط غیر مؤلف در کتاب خانه سید محمد باقر حجت موجود است. اگر آنچه در «الذریعه» گفته شده (که جلد دوم نسخه خطی تا آخر بحث اجتهاد و تقلید است)، صحیح باشد، مباحث استصحاب، قیاس و تعادل و تراجیح در نسخه ای که به خط مؤلف می باشد، در ابتدا، جزء کتاب نبوده و بعدها به آن اضافه شده است. مصنف، در بسیاری از موارد، نظریات جد و پدر بزرگوارش را بیان کرده و در تایید مطالب علمی استفاده می کند، مثل ابطال نظریهقطع به خطابات قرآنی : «و لقد اطال جدی رحمه الله علیه، فی مقامات عدیده فی ابطال هذه الدعوی بما لا مزید علیه شکر الله عزوجل مساعیه الجمیله» و یا اینکه در انتهای بحث عام و خاص در تنبیه سیزدهم: «قال جدی رحمه الله علیه... و هو لجدی (قده) و والدی العلامه اعلی الله مقامه».
وضعیت کتاب
...
وضعیت کتاب
...
wikifeqh: مفاتیح_الاصول