میدان فردوسی

میدان فردوسی (تهران). مختصات: ۳۵°۴۲′۵٫۵۸″ شمالی ۵۱°۲۵′۸٫۶۳″ شرقی / ۳۵٫۷۰۱۵۵۰۰°شمالی ۵۱٫۴۱۹۰۶۳۹°شرقی / 35.7015500; 51.4190639
۲۳ تیرماه سال ۱۳۳۰ خورشیدی آورل هریمن مشاور ترومن رئیس جمهوری وقت آمریکا با پیامی حاوی طرح میانجیگری این دولت بین ایران و انگلستان وارد تهران شد و مورد استقبال گرم قرار گرفت. همین استقبال شایان سبب تشدید مخالفت چپگرایان شد و بعد از ظهر همان روز بر ضد ورود او و میانجیگری آمریکا در امر نفت، درخیابانهای تهران دست به تظاهرات یکصد هزار نفری زدند که از میدان فردوسی آغاز و به میدان بهارستان ختم می شد. در جریان این تظاهرات اعضای حزب دکتر مظفر بقایی با تظاهر کنندگان درگیر شدند و به پلیس و ارتش تحت فرمان شاه امکان و بهانه دادند که وارد عمل شوند و به سوی تظاهر کنندگان تیراندازی کنند که ضمن آن ده ها تن کشته و مجروح شدند.
سی ام تیر سال ۱۳۳۱ برابر با ۲۱ ژوئیه ۱۹۵۲ تظاهرات مردمی به هواداری از مصدق در میدان فردوسی و دیگر مناطق اطراف.
۱۷ خرداد ۱۳۳۸ خورشیدی با برپایی مراسمی با شکوه، از مجسمهٔ ابوالقاسم فردوسی در میدان فردوسی شهر تهران پرده برداری شد. فردوسی به سال ۱۰۲۰ (میلادی) در توس درگذشت.
۲۳ بهمن ۱۳۵۷ - چند ساعت پس از پیروزی انقلاب - گروهی سر مجسمهٔ فردوسی را قطع کردند که پس از اعتراض عمومی مردم، مجسمه مرمت شد.∗
میدان فردوسی یکی از میدان های مهم شهر تهران است.
در محور شرقی-غربی، خیابان انقلاب اسلامی، در محور شمال، خیابان سپهبد قرنی و در محور جنوب، خیابان فردوسی این میدان را قطع می کنند.
از اماکن مهم پیرامون این میدان می توان به وزارت آموزش و پرورش، دانشکده کامپیوتر، دانشکده علوم سیاسی، بوستان فردوس، اداره آموزش هنرهای دستی، بیمارستان دادگستری و اداره امور ایثارگران کمیته امداد و دانشگاه پیام نور اشاره کرد.

نمایی از تقاطع خیابان های انقلاب اسلامی، سپهبدقرنی و فردوسی در تهران. در ۱۳۱۳ش با پرده برداری از مجسمۀ فردوسی که پارسیان هند به مناسبت هزارۀ فردوسی هدیه کردند و در آن جا نصب شده بود افتتاح شد. پیش از آن، به میدان فیشرآباد شهرت داشت. آن مجسمه بعدها به دانشگاه تهران منتقل و به جای آن یک مجسمۀ ایستاده از فردوسی در میدان نصب شد. بار دیگر در دهۀ ۱۳۴۰ مجسمۀ دیگری از فردوسی، همراه با زال و سیمرغ، ساخته و به جای مجسمۀ قبلی در میدان نصب شد. در دهۀ ۱۳۲۰ش نبش شرقی میدان کافه ـ رستوران ساده ای بود به نام پرندۀ آبی که صادق هدایت و دوستانش در آن جا تخته نرد بازی می کردند. بعدها در جای آن داروخانۀ رامین و آرایشگاه زنانۀ اُبری ساخته شد. سمت دیگر میدان کافۀ فیاما بود. میدان فردوسی محل برپایی اولین آژانس های مسافرتی هوایی در دهه های ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰ش در تهران بود و جزو مکان های مدرن به شمار می رفت. در دهۀ ۱۳۵۰ش در نبش خیابان فیشرآباد (سپهبدقرنی)، بازار چندطبقۀ عباسی ساخته شد که به فروش فرش و گلیم اختصاص دارد.