اصلاح طلبی

اصلاح طلبی(ممکن است منظور همان رفرمیسم باشد) باور به امکان تغییر ساختارهای سیاسی و نظام اقتصادی بنیادی یک جامعه از طریق تغییر تدریجی از درون نهادهای موجود است. این فرضیهٔ دگرگونی اجتماعی در مخالفت با سوسیالیسم انقلابی، که معتقد است، نوعی انقلاب برای وقوع تغییرات ساختاری بنیادی لازم است ایجاد شد.
اصلاح طلبان ایران
اصلاح طلبی را باید از اصلاحات پراگماتیک متمایز کرد: اصلاح طلبی این فرض است که انباشت اصلاحات می تواند منجر به ظهور یک نظام اقتصادی اجتماعی کاملاً متفاوت از اشکال امروزین سرمایه داری و دموکراسی شود، در حالی که اصلاحات پراگماتیک تلاش هایی برای حفظ وضع موجود در برابر تغییرات بنیادی و ساختاری را نمایندگی می کند.
اصلاح طلبی سوسیالیستی یا سوسیالیسم تکاملی (به انگلیسی:evolutionary socialism)، برای اولین بار توسط ادوارد برنشتاین، که یک سوسیال دموکرات بود، مطرح شد. اصلاح طلبی بلا فاصله مورد هجمه سوسیالیست های انقلابی قرار گرفت. رزا لوکزامبورگ، به عنوان یکی از رهبران این جریان ضد اصلاح طلبی، در مقاله ای تحت عنوان " اصلاح یا انقلاب؟" که در سال ۱۹۰۰ میلادی منشر کرد، سوسیالیسم تکاملی برنشتاین را محکوم کرد. زمانی که رزا لوکزامبورگ در انقلاب آلمان درگذشت، اصلاح طلب ها خیلی زود توانستند خود را بازیابند و با احزاب کمونیست و بلشویک ها در حمایت از پرولتاریا رقابت کنند.
پس از پیروزی بلشویک ها در سال ۱۹۱۷ در جنگ داخلی روسیه تزاری و تثبیت قدرت در اتحاد جماهیر شوروی، بلشویک ها کمپینی علیه جنبش اصلاح طلبان تشکیل دادند و حتی اصلاح طلبان را «فاشیست های اجتماعی» (به انگلیسی:Social Fashists) خواندند. بنا بر کتاب «خداست که شکست خورده» نوشته آرتور کوئستلر که از تشکیل دهندگان واعضای سابق حزب کمونیست آلمان بود و حزبش بزرگترین حزب کمونیست در اروپای غربی بود، با شوروی همراه شد و اعلام کرد حزب سوسیال دموکرات آلمان فاشیست هستند و بزرگترین دشمن آلمان همین فاشیستهای اجتماعی اند.

اِصلاح طلبی
جریانی سیاسی در درون نظام جمهوری اسلامی و یکی از دو جریان اصلی حاکمیت کشور. اصلاح طلبان در برابر جریانِ موسوم به اصول گرایی قرار دارند. این دو جریان بر سر تعبیر و تفسیر اندیشه های بنیادگذار جمهوری اسلامی و راهبردها و راهکارهای ادارۀ امور کشور و نیز برخی برداشت های دینی به ویژه در حوزۀ امور اجتماعی تفاوت سلیقه و اختلاف نظر دارند. پس از پایان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران اندیشۀ اصلاح طلبی و نواندیشی دینی مجال بروز و ظهور بیشتری پیدا کرد و انتشار نشریاتی چون روزنامۀ سلام، حیات نو، و بیان، به انسجام اصلاح طلبان و نشر افکار ایشان در میان مردم کمک کرد. جامعۀ روحانیون مبارز که جمعی از روحانیان نزدیک به امام آن را در زمان حیات امام (ره) تأسیس کرده بودند، از این جریان حمایت کردند. وجود چهره های سرشناس اعم از روحانی و غیر روحانی در میان اصلاح طلبان به پیروزی جریان اصلاح طلبی در انتخابات ریاست جمهوری در دوم خرداد ۱۳۷۶ انجامید و نامزد این جریان، سید محمد خاتمی، با آرایی بی سابقه برگزیده شد. در انتخابات دورۀ ششم مجلس شورای اسلامی نیز کاندیدا های اصلاح طلب اکثریت قاطعی را به دست آوردند. تز اصلاح طلبان، که متشکل از هجده گروه مختلف سیاسی و مذهبی بود، عمدتاً تاکید بر کثرت گرایی (پلورالیسم) فرهنگی و سیاسی و بازنگری نقادانه در سنت است که انجام اصلاحاتی در شیوه های سیاسی و روش های ادارۀ کشور را درپی دارد. اصلاح طلبان در دورۀ ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی نخستین انتخابات شوراهای شهر و روستا را برگزار کردند و در آن پیروز شدند. برخی نقاط ضعف ازجمله تندروی های بعضی از گروه های اصلاح طلب، موسوم به دوم خردادی، از عوامل شکست آنان در انتخابات دورۀ هفتم مجلس شورای اسلامی و انتخابات ریاست جمهوری در ۱۳۸۴ بود. از بین احزاب و گروه های سیاسی موجود جبهۀ مشارکت ایران اسلامی، اعتماد ملّی و مجمع روحانیون مبارز در شمار اصلاح طلبان هستند. برخی را عقیده بر این است که تقسیم بندی هایی از این دست در جامعۀ معاصر ایران فاقد مرزبندی های دقیق و مشخص و اعتبار علمی لازم است و لذا استفاده از این عناوین را گاهی گمراه کننده نیز می دانند. نیز ← اصول گرایی