خلاصه تاریخ ایران

۲۲۶ تا ۶۵۰ میلادی
پادشاهی آشوکا موریا ۲۷۳–۲۳۲ ق. م. - آشوکا آیین بودایی را جایگزین آیین زردشتی می کند.
سامانیان که منسوب به سامان خدات، دهقانی زرتشتی از نواحی بلخ و به قولی سمرقند و مالک قریه سامان در آن نواحی بودند، از زمان خلافت مأمون در خراسان، یعنی اندک مدتی پیش از روی کار آمدن طاهریان، در قسمتی از ماوراءالنهر حکومت های مستقل کوچکی را که به حکم خلیفه به آن ها واگذار شده بود، به عهده داشتند؛ و نسب خود را - به دنبال به دست گرفتن قدرت - به بهرام چوبین، سردار معروف عهد ساسانیان می رساندند. مؤسس این سلسله، نصر اول است.
وزیرانی چون جیهانی و بلعمی – زندگی بزرگانی چون رودکی، رابعه بلخی، دقیقی بلخی، ابوعلی سینا، ابو نصر فارابی، زکریای رازی – قدرت گرفتن تدریجی سپهسالاران
جنگ های صلیبی (۱۰۹۵–۱۲۹۱ م) (۴۸۸–۶۹۰ ه. ق)