کائوله (انگلیسی: Kaole) یک روستا و هم چنین محوطه تاریخی در کشور تانزانیا است. محوطه شهر تاریخی کائوله یکی از مهم ترین سایت های تاریخی تانزانیاست که در سال ۱۹۶۴ میلادی در فهرست آثار تاریخی تانزانیا به ثبت رسیده و مورد حفاظت (هر چند ابتدایی) قرار گرفته است. کائوله امروزه به شکل یک روستا و ذیل شهر باگامویو در۶۴ کیلومتری دارالسلام قرار دارد. نویل چیتیک (به انگلیسی: Neville Chittick) باستان شناس انگلیسی و اولین رئیس موسسه تحقیقاتی شرق آفریقا در نایروبی در سال 1958 در این مکان حفاری هایی انجام داد.
رواج عنوان «شیرازی» در برخی مناطق شرق آفریقا. اهالی یک روستا در تانزانیا خود را ایرانی می دانند. روزنامه ایران | شماره :6378 | تاریخ 1395/9/20. (2018). Iran-newspaper.com. Retrieved 8 May 2018, from
میراث فرهنگی ایران در تانزانیا مرمت می شود. (۲۰۱۶). ایسنا. Retrieved 8 May 2018, from https://www.isna.ir/news/95090905301/میراث-فرهنگی-ایران-در-تانزانیا-مرمت-می-شود
شهر بندری کائوله در قرن سیزدهم میلادی توسط گروهی از شیرازی های مهاجر و به عنوان یک حکومت محلی تأسیس شد و نزدیک به چهار قرن بندر مهمی برای صدور کالا به سراسر جهان بوده است. آنچه از این دولت شهر باقی مانده تعداد معدودی ساختمان تخریب شده است که در میان این خرابه ها می توان به بقایای دو مسجد که محراب و چند دیوار از آن باقی مانده، ۲۲ قبر که عمدتاً به افراد دیوانی یا روحانیون بلندپایه تعلق دارد، پایه ها و دیوارهای کوتاهی از یک بنا که احتمالاً مدرسه و بنای مسکونی بوده و یک چاه آب که اتاقکی در کنار آن ساخته شده اشاره کرد.
بعد از شیرازی ها که نام ماندگاری در جزایر شرق آفریقا دارند، اهالی روستای بلوچی «کائوله» تانزانیا هم می گویند از ایرانی ها و نوادگان سربازان بلوچی هستند که عمانی ها در قرن ۱۸ آن ها را در این منطقه مستقر کردند. آن ها در کارنامه شان ساخت نخستین مدرسه تانزانیا و همچنین ساخت بیمارستان را ثبت کردند. هرچند نسل شیرازی تبار زیادی درآفریقا وجود ندارد اما در میان باورهای فرهنگی ساکنان شرق آفریقا عنوان «شیرازی» بسیار باارزش است و نشانگر اصالت خانوادگی افراد به شمار می رود. در برخی از مناطق زنگبار نیز افراد سالخورده، خاطرات ارزشمندی از شیرازی ها تعریف می کنند. از همین رو بسیاری از شخصیت های سیاسی و مذهبی خود را «شیرازی تبار» معرفی می کنند. حزبی سیاسی موسوم به «شیرازی ها» و نیز تیم فوتبالی به همین نام در جزیره زنگبار وجود دارد اما نام بلوچ ها در جرایز شرق آفریقا کمتر شنیده شده است.
از دو مسجد موجود در این محوطه، مسجد جنوبی دارای قدمت بیشتری است و در تزئینات آن، مهارت بیشتری به کار رفته است. قدمت این مسجد به حدود سال تأسیس شهر یعنی ۱۲۷۰م - ۶۶۸ق باز میگردد و ساخت آن به شیرازی ها منتسب است که در این صورت باید گفت این مسجد، یکی از قدیمی ترین مساجد در شرق آفریقا است. در قسمت دیوار جنوبی مسجد پلکانی وجود دارد که به احتمال زیاد به عنوان محل اذان گفتن از آن استفاده می شده است. در مسجد دیگری به نام مسجد بلوچی ساخته شده در سال ۱۹۰۸ میلادی در شهر باگامویو واقع در ۵ کیلومتری کائوله مانند همین پلکان و با همین کارکرد وجود دارد.
رواج عنوان «شیرازی» در برخی مناطق شرق آفریقا. اهالی یک روستا در تانزانیا خود را ایرانی می دانند. روزنامه ایران | شماره :6378 | تاریخ 1395/9/20. (2018). Iran-newspaper.com. Retrieved 8 May 2018, from
میراث فرهنگی ایران در تانزانیا مرمت می شود. (۲۰۱۶). ایسنا. Retrieved 8 May 2018, from https://www.isna.ir/news/95090905301/میراث-فرهنگی-ایران-در-تانزانیا-مرمت-می-شود
شهر بندری کائوله در قرن سیزدهم میلادی توسط گروهی از شیرازی های مهاجر و به عنوان یک حکومت محلی تأسیس شد و نزدیک به چهار قرن بندر مهمی برای صدور کالا به سراسر جهان بوده است. آنچه از این دولت شهر باقی مانده تعداد معدودی ساختمان تخریب شده است که در میان این خرابه ها می توان به بقایای دو مسجد که محراب و چند دیوار از آن باقی مانده، ۲۲ قبر که عمدتاً به افراد دیوانی یا روحانیون بلندپایه تعلق دارد، پایه ها و دیوارهای کوتاهی از یک بنا که احتمالاً مدرسه و بنای مسکونی بوده و یک چاه آب که اتاقکی در کنار آن ساخته شده اشاره کرد.
بعد از شیرازی ها که نام ماندگاری در جزایر شرق آفریقا دارند، اهالی روستای بلوچی «کائوله» تانزانیا هم می گویند از ایرانی ها و نوادگان سربازان بلوچی هستند که عمانی ها در قرن ۱۸ آن ها را در این منطقه مستقر کردند. آن ها در کارنامه شان ساخت نخستین مدرسه تانزانیا و همچنین ساخت بیمارستان را ثبت کردند. هرچند نسل شیرازی تبار زیادی درآفریقا وجود ندارد اما در میان باورهای فرهنگی ساکنان شرق آفریقا عنوان «شیرازی» بسیار باارزش است و نشانگر اصالت خانوادگی افراد به شمار می رود. در برخی از مناطق زنگبار نیز افراد سالخورده، خاطرات ارزشمندی از شیرازی ها تعریف می کنند. از همین رو بسیاری از شخصیت های سیاسی و مذهبی خود را «شیرازی تبار» معرفی می کنند. حزبی سیاسی موسوم به «شیرازی ها» و نیز تیم فوتبالی به همین نام در جزیره زنگبار وجود دارد اما نام بلوچ ها در جرایز شرق آفریقا کمتر شنیده شده است.
از دو مسجد موجود در این محوطه، مسجد جنوبی دارای قدمت بیشتری است و در تزئینات آن، مهارت بیشتری به کار رفته است. قدمت این مسجد به حدود سال تأسیس شهر یعنی ۱۲۷۰م - ۶۶۸ق باز میگردد و ساخت آن به شیرازی ها منتسب است که در این صورت باید گفت این مسجد، یکی از قدیمی ترین مساجد در شرق آفریقا است. در قسمت دیوار جنوبی مسجد پلکانی وجود دارد که به احتمال زیاد به عنوان محل اذان گفتن از آن استفاده می شده است. در مسجد دیگری به نام مسجد بلوچی ساخته شده در سال ۱۹۰۸ میلادی در شهر باگامویو واقع در ۵ کیلومتری کائوله مانند همین پلکان و با همین کارکرد وجود دارد.
wiki: کائوله