کلمه جو
صفحه اصلی

بازار مربوط

دانشنامه عمومی

در مباحث قانون رقابت، بازار مربوط (به انگلیسی: relevant market) به بازاری گفته می شود که در آن کالا یا خدمات مشخصی مبادله می شود. در مباحث حقوقی قانون رقابت و سازماندهی صنعتی تعریف بازار مربوط از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
قانون رقابت
قدرت بازار
سازمان صنعتی
افزایش کوچک ولی غیرقابل صرف نظر و پایدار در قیمت ها(SSNIP)
قانون ضد تراست شرمن
امروزه نهاد قانون رقابت یکی از مهم ترین پشتوانه های ایجاد و حفظ رقابت در بازار و حفظ منافع مصرف کنندگان به شمار می آید. هرچقدر یک بازار از رقابت کامل فاصله بگیرد، تولیدکنندگان با قیمت های بالاتری از سطح نرمالِ بازار رقابت کامل تولید می کنند. به این ترتیب مصرف کنندگان متضرر می شوند و بالاجبار تعداد کمتری از کالا یا خدمات را در سطح بالاتری از قیمت دریافت می کنند. یکی از اهداف اصلی قانون رقابت، جلوگیری از کسب قدرت بازاری بالا توسط بنگاه ها است. به این ترتیب بنگاه ها قیمت پذیر بوده و رفاه از دست رفته ایجاد نمی شود.
منطقاً بنگاه ها در دو حالت می توانند قیمت کالا یا خدمات تولیدی خود را افزایش داده و بیش از سطح قیمتِ بازار رقابت کامل قرار دهند. اول اینکه برای کالا یا خدمت تولیدی بنگاه، جانشین مناسبی در بازار وجود نداشته باشد. در این صورت بنگاه مشابه یک انحصارگر بوده و به راحتی با قیمت گذاری سود خود را افزایش می دهد. دوم اینکه عرضه کنندهٔ دیگری در بازار وجود نداشته باشد. در این حالت نیز مشابه استدلال گذشته، بنگاه از قدرت بازاری برخوردار خواهد بود. هرچقدر تعداد کالا یا خدمات جانشین یک محصول در بازار یا تعداد بنگاه های تولیدکننده یک کالا یا خدمت کمتر باشد، امکان افزایش قیمت و کسب سود توسط بنگاه افزایش می یابد.
قانون رقابت برای جلوگیری از ایجاد چنین شرایطی در بازار لازم است به دقت در هر بازار کالا و خدمات، قدرت بازار بنگاه ها را رصد کند. لازمه اجرای قانون رقابت و بهره مندی از منافع آن، تعیین و تعریف دقیق بازار محصولات است. به بیان دیگر زمانی که در قانون رقابت، از لزوم حفظ رقابت در بازار سخن می رود، باید از منظر حقوقی مشخصاً تعریفی از بازار محصولات مورد نظر ارائه شود. برای مثال فرض کنید در ایران، سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان قصد دارد قوانینی نظارتی پیرامون ایجاد و حفظ رقابت و استیفا منافع مصرف کنندگان در بازار لوازم خانگی برقی تصویب نماید؛ مسلماً پیش از طراحی و تصویب چنین قوانینی، لازم است مشخص شود دقیقاً چه کالا و خدماتی در حوزه چنین بازاری جای دارد.


کلمات دیگر: