کلمه جو
صفحه اصلی

عبدالله امیرطهماسبی

دانشنامه عمومی

امیرلشکر (سرلشکر) عبدالله امیرطهماسبی یا عبدالله خان امیرطَهماسِبی (۱۲۶۰ خ. تهران - ۱۳۰۷ خ. بروجرد) فرمانده گارد محافظ احمدشاه قاجار بود و مدتی مافوق رضاخان میرپنج (رضاشاه بعدی) شد. مدتی فرماندار کل آذربایجان بود و سپس وزیر جنگ رضاشاه و دولت فروغی شد.
سایت دائرةالمعارف شهر تبریز، بازدید: نوامبر ۲۰۰۸
روزنامهٔ همشهری، پنجشنبه ۱۵ آبان ۱۳۸۲ - سال یازدهم - شماره ۳۲۱۷
خانوادهٔ عبدالله خان از ایرانیانی بودند که به شمال ارس مهاجرت کرده بودند و پس از تصرف آن مناطق توسط روسیه به تهران آمدند.پدر او در نیروهای قزاق بود و عبدالله نیز در تهران به مدرسه نظامی قزاق ها رفت. او در سال ۱۲۹۸/۱۹۱۹ به درجه امیرتومانی رسید و سپس فرمانده گارد محافظ احمدشاه قاجار شد.
پس از تشکیل قشون متحدالشکل، ادغام قوای قزاق و ژاندارمری و ساماندهی به درجات سابق و نیز علی رغم توجه و توصیه احمدشاه نسبت به عبدالله خان، رضاخان در تبدیل درجات قدیم به جدید به او تنزیل درجه داد و امیرتومان فرمانده گارد سلطنتی تبدیل به سرتیپ شد و از فرماندهی گارد به فرماندهی تیپ سوار لشکر مرکز تنزل مقام یافت. پس از فتح قلعه چهریق اما رضاخان به دنبال افسر لایقی بود که بتواند قشون آذربایجان را بخوبی اداره نماید. لاجرم سرتیپ عبدالله خان را انتخاب نمود و پس از ارتقای درجه وی به امیرلشکری وی را فرمانده قوای آذربایجان و حاکم نظامی آن خطه کرد. امیرلشکر امیرطهماسبی در دستگیری اقبال السلطنه ماکوئی که به فرمان رضاخان صورت گرفت و تصرف خزائن او کارگردان اصلی بود (تابستان ۱۳۰۳). مع الوصف عبدالله خان در مقام حکومت نظامی آذربایجان چندان دوامی نکرد و مقارن سفر سردار سپه به آذربایجان در بهار ۱۳۰۴ به تهران فراخوانده شد و سرتیپ محمدحسین آیرم جانشین وی شد. پس از آن امیرطهماسبی چندی معاون وزیر جنگ و مدتی نیز حاکم نظامی بود.
امیر لشکر عبدالله خان امیرطهماسبی، در سرنگونی آخرین شاه قاجار و تحویل گرفتن کاخ های قاجاری مشارکت داشت. وی مأمور اخراج و تبعید محمدحسن میرزا ولیعهد و حرمسرای احمد شاه بود. گویا در برخورد با محمدحسن میرزا رفتار تندی داشت. پس از به سلطنت رسیدن رضاشاه در زمان رئیس الوزارائی فروغی ذکاءالملک وزیر جنگ بود و در کابینه مهدیقلی هدایت به وزارت فوائد عامه و تجارت رسید.


کلمات دیگر: