شانزده قاعدهٔ بنیادی اسپرانتو عبارتند از تنها قواعد زبان فراساخته ی اسپرانتو که در کتاب اول توسط سازندهٔ این زبان مشترک جهانی، دکتر لودویک زامنهوف، آمده است. هیج استثنائی در این قواعد وجود ندارد، و این در حالی است که زبان های طبیعی یا ملی به طور متوسط دارای بیش از ۱۵۰۰ قاعده اند که بسیاری از آن ها نیز با استثناهای فراوان روبرو هستند.۱۶ قاعدهٔ بنیادی اسپرانتو به شرح زیر است:
اسپرانتو
دستور زبان اسپرانتو
اسپرانتو
دستور زبان اسپرانتو