داموکلس

داموکلس (زبان یونانی: Δαμοκλῆς / Damocles) شخصیتی است در یک حکایتی اخلاقی متعلق به فرهنگ یونان باستان که اغلب به ماجرای «شمشیر داموکلس» اشاره دارد.
شمشیر زمرد نگار
در واقع شمشیر داموکلس قبل از این که حدود قرن چهار قبل از میلاد به داستان های اساطیری یونان بپیوندد، افسانه ای با قدمت زیاد بود. ریشه و منشأ بعضی حکایات را نمی شود دقیقاً مشخص کرد، ولی می توان گفت این حکایت به زمانی برمی گردد که انسان از آن جا که «انسان» است و خطاکار، نیاز به «دست بالای دست» را احساس کرده است.
داموکلسی که در تمثیل آمده، یک درباری خوش زبان و چاپلوس در دربار جبّاری به نام دیونیزوس دوم پادشاه سیراکوز در قرن چهارم قبل از میلاد بوده است. داموکلس ادعا می کرد که پادشاه، از نظر قدرت و صلاحیت ادارهٔ مملکت، واقعاً مردی خوشبخت و موفق است. پادشاه به او پیشنهاد کرد که آن دو یک روز جایشان را باهم عوض کنند تا داموکلس بتواند خود شخصاً این خوشبختی او را تجربه کند. داموکلس هم با شتاب و اشتیاق بسیار این پیشنهاد پادشاه را قبول کرد.شامگاه در دربار مجلس شام و ضیافتی ترتیب دادند. داموکلس در آن مجلس از این که شاهانه از وی پذیرایی می شد احساس رضایت و شعف فراوان می کرد.
تنها در لحظات پایان شام و ضیافت بود که داموکلس متوجه شد شمشیر تیزی درست بالای سرش با تار مویی از دم اسب آویزان است. بلافاصله با دیدن شمشیر، طعم خوش غذا و لذت حضور پسرکان زیبا در دهان و نظرش از بین رفت. پس به سرعت و با دست پاچگی از جا برخاست و از پادشاه درخواست کرد به وی اجازه داده شود تا مجلس را ترک کند و در همان حال گفت که دیگر هیچ وقت آرزو نخواهد کرد که چنین خوشبخت باشد.

داموکلس (ابهام زدایی). داموکلس ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
شمشیر داموکلس
عملیات داموکلس
سیارک ۵۳۳۵ نام دیگرش ۵۳۳۵ داموکلس است

داموکْلِس (قرن ۴پ م)(Damocles)
شمشیر داموکلس، اثر ریچارد وستال
در افسانه های یونان باستان، از درباریان دیونو سیوس مِهتَر و حکمران سیراکوز و سیسیل. وقتی داموکلس از خوشبختی سرورش به مبالغه سخن گفت، دیونو سیوس او را به مهمانی فَراخواند و در آن جا شمشیری را، به نشانۀ ناپایداری خوشبختی شاهان، بر فراز سر داموکلس از یک موی اسب آویزان کرد.