رابینو یاسنت لویی

رابینو، یاسَنت لوئی (۱۸۷۷ـ۱۹۵۰)(Rabino, Yacant Louis)
خاورشناس و دولتمرد سیاسی انگلیسی. در فرانسه متولد شد. پدرش ژوزف رابینو ایران شناسی بنام و مدیر بانک شاهنشاهی در ایران بود. رابینو در دانشگاه پاریس و انگلستان درس خواند. در ۱۸۹۵، به تهران رفت و تا ۱۹۰۷ در شعبه های اداری بانک شاهنشاهی ایران در تهران و مشهد و شهرهای غرب کشور به کار پرداخت. زبان فارسی را به خوبی آموخت و روان صحبت می کرد. زبان های عربی و اسپانیایی را نیز می دانست. در ۱۹۰۷ـ۱۹۱۲ نایب کنسول انگلیس در رشت بود و پس از آن به کارهای کنسولی در جاهای دیگر مانند کازابلانکا (۱۹۱۳ـ۱۹۱۵)، ازمیر و قاهره اشتغال داشت. دربارۀ بیشتر مناطقی که در آن جا کار کرد، مطلب نوشت، اما به گیلان بیش از هر جای دیگر پرداخته است. از آثارش: صنعت نوغان در ایران با همکاری لافون که به فارسی ترجمه شده است (تهران، ۱۲۹۸ش)؛ دودمان علوی در مازندران (ترجمۀ فارسی، تهران، ۱۳۲۰ش)؛ سفرنامۀ مازندران و استراباد (ترجمۀ فارسی، تهران، ۱۳۳۶ش)؛ ولایت دارالمرز ایران، گیلان (ترجمۀ فارسی، تهران، ۱۳۵۰ش)؛ فرمانروایان گیلان (ترجمۀ فارسی، رشت، ۱۳۶۴ش)؛ مشروطۀ گیلان (تهران ۱۳۶۸ش)؛ دیپلمات ها و کنسول های ایران وانگلیس (ترجمه فارسی، تهران ۱۳۶۳ش)؛ سکه ها و نشان ها و مهرهای شاهان ایران از ۱۵۰۰ تا ۱۹۴۱ (هرتفورد، ۱۹۴۵).

[ویکی نور] یاسنت لویی رابینو (Hyacinth Louis Rabino)(۲۷ ژوئیه ۱۸۷۷-26 سپتامبر 1950 م)، ریاست بانک شاهنشاهی‏ رشت، کنسول انگلیس در گیلان، نویسنده کتاب ولایات دارالمرز ایران: گیلان و مقالاتی در مورد گیلان و مازندران
گرچه در اصل از یک خانواده ایتالیایی بود. یعنی اجداد و پدرانش ریشه در خانواده های ایتالیایی داشتند اما او خود در ۲۷ ژوئیه ۱۸۷۷ میلادی، در شهر لیون فرانسه به دنیا آمد. پدرش م.ژوزف رابینو کارگزار سابق امور بانکی لیون در لندن بود.
او به همراه پدرش در سال 1895 به ایران آمد. برای مدتی منشی پدرش شد. بنابراین از همان ابتدا کم کم در کارهای پدر، در امور بانکی، به وی کمک می کرد و سپس به تنهایی اداره راه شوسه تهران-قم‏ که امتیاز آن نیز به بانک شاهنشاهی واگذار شده بود، به او محول‏ شد. این ماموریت و مسافرت‏های وی تا کاشان و سلطان‏ آباد (اراک امروزی) سبب شد که اطلاعاتی از آن نقاط به دست‏ آورد. البته محل اقامت دایمی او تهران بود و حدود شش سال در تهران سکونت داشت. اما در سال ۱۹۰۰، مدت شش ماه، در شهر مشهد اقامت‏ گزید و از راه قوچان-عشق ‏آباد و روسیه به اروپا بازگشت‏ و از طرف بانک شاهنشاهی مامور تشکیل شعبه آن بانک در کرمانشاه شد. سپس به سمت وکالت کنسولی انگلستان در کرمانشاه و پس از آن به عنوان‏ رییس کنسول و کنسول موقتی منصوب شد.
در این زمان جهان شاهد تغییراتی بود. از سویی انقلاب ۱۹۰۵ در روسیه که به دنبال شکست ارتش تزاری از ژاپن ایجاد شده بود پایه های تزارها را نه تنها در روسیه بلکه در ایران نیز لرزانیده بود. بانک استقراضی روس هم که رقیبی برای بانک شاهنشاهی انگلیس بود در پی تحولات سیاسی روسیه خود را در وضعیتی بحرانی و خطرناک حس می کرد و از همین رو فعالیت چشمگیری از خود نشان نمی داد. شاید به همین دلیل بود که انگلیسی ها موقعیت را برای تاسیس بانک شاهنشاهی در حیاط خلوت روسیه مناسب دیدند. حیاط خلوت روسیه کجا بود؟ بی شک گیلان و مازندران، دو ایالت حاصل خیز ایران همیشه طمع روس ها را تحت تاثیر قرار می داد.
شاید به همین دلیل بود که چند ماه بعد از انقلاب ۱۹۰۵ در روسیه که البته به شکست انقلابیون و معترضان انجامید اما از طرفی پایه های تزارها را سست کرد، انگلیسی ها تصمیم به گسترده کردن دامنه نفوذ خود در ایران کردند. بر این اساس تاسیس شعبه بانک شاهنشاهی در رشت، مرکز ایالت گیلان در اولویت قرار گرفت.
کسی باید برای این کار انتخاب می شد که تبحر و روابط عمومی لازم را می داشت و همچنین در اداره مرکزی بانک شاهنشاهی در تهران همه از او پشتیبانی می کردند. در این میان قرعه به نام ه. ل. رابینو افتاد. او هم از تجربه کافی برخوردار بود و هم این که پدرش در تهران می توانست به خوبی به او کمک کند. از این رو ه. ل. رابینو از ۳۱ اکتبر ۱۹۰۶ برابر با ۱۳۲۴ هجری قمری به سمت ریاست بانک شاهنشاهی‏ رشت انتخاب شد. اما حضور او در این مسئولیت طولانی نشد بلکه کارش گسترده تر شده و به امور دیگری پرداخت. به این صورت که از ۱۷ آوریل ۱۹۰۷ به سمت رسمی نایب کنسول و سپس کنسول انگلیس در گیلان منصوب شد.