رانت

رانت در اقتصاد عبارت از هرگونه پرداخت به مالک یا عامل تولید می باشد ، که مازاد بر هزینه مورد نیاز به اضافهٔ سود مربوطه برای آوردن آن به چرخه تولید باشد. به عنوان مثال به دلیل محدودیت ماهوی برخی منابع مانند زمین، عرضهٔ آن ها به شدت غیر کششی بوده و با افزایش قیمت، امکان افزایش عرضهٔ آن ها در کوتاه مدت و بلند مدت وجود ندارد. در نتیجه، افزایش تقاضا، منجر به افزایش قیمت ها و درآمد دارندهٔ منابع یا تولید کنندهٔ کالا می شود.در ادبیات سیاسی، شرایطی که امتیاز یا انحصار خاصی برای تولید کنندهٔ خاصی در نظر گرفته می شود، که دیگران نمی توانند از آن بهره مند باشند، عرضهٔ آن محصول محدود خواهد بود و در نتیجهٔ افزایش تقاضا، قیمت ها افزایش یافته و رانت اقتصادی را نصیب آن تولیدکننده می کند.
اقتصاد دستوری
اقتصاد دولتی
در علم اقتصاد رانت درآمدی است که بی تلاش به دست می آید. رانت خوارها با استفاده از نفوذ سیاسی و اقتصادی شان یا از طریق آشنایانی که صاحب این نفوذ هستند به صورت غیرقانونی به منابع مالی دست پیدا می کنند و به کسب ثروت می پردازند. رانت خواری پدیده ای است که آسیب های فراوان اجتماعی و اقتصادی فراوانی برای کشورها به وجود می آورد. بنابرنظر اقتصاددانان، درآمدهایی که خارج از فعالیت های مولد اقتصادی و با بهره گیری از قدرت و نفوذ سیاسی یا اقتصادی صورت می پذیرد همیشه به عنوان آفتی برای نظام اقتصادی هر کشوری حساب شده است. مصداق بارز این کلام همان «رانت و رانت خواری» می باشد.
واژه رانت در زبان فارسی با اقتباس از واژه (به فرانسوی: Rente) که هم معنی واژه (به انگلیسی: Rent) به معنی اجاره می باشد تلفظ می شود.
در ادبیات علم اقتصاد، رانت معادل (به انگلیسی: Economic Rent) بوده و با واژه (به انگلیسی: Rent) به معنی اجاره مترادف نمی باشد.

رانْت
اضافه درآمد یک عامل تولید نسبت به درآمد همان عامل در شرایط رقابت کامل. رانت در واقع دریافتیِ حاصل از فعالیت های غیرمولد است و منظور از رانتِ اقتصادی، درآمد بادآورده ای است که از انتقال درآمد دیگران به خود حاصل می شود. در مفهوم عامیانه، رانت همان سود بادآورده ای است که کسب درآمد نه از طریق مشارکت عامل تولید در فعالیت تولیدی، بلکه به واسطۀ داشتن قدرت سلب اختیار از دیگران امکان پذیر شده است. وجود رانت در هر نظام اقتصادی به معنای تخصیص غیربهینۀ منابع و ناعادلانه بودن نظام اقتصادی است که مانع از رشد و توسعۀ اقتصادی می شود. مهم ترین عامل بازدارنده از رانت جویی و رانت خواری، اخلاقیات، ایدئولوژی و مسائل عقیدتی است و به موازات آن اقداماتی از قبیل کاهش مداخلۀ مستقیم دولت در فعالیت های اقتصادی، افزایش نقش ارشادی و نظارتی دولت در اقتصاد، حذف امتیازات خاص اعطا شده به برخی اشخاص، برقراری سیستم مالیاتی کارآمد، و ایجاد واحدهای تنظیم مقررات مستقل.