زبان نائینی

زبان نائینی از شاخه شمال غربی زبانهای ایرانی است و با زبانهای بلوچی - گیلکی - سمنانی - خوانساری - نطنزی و. . . هم گروه است در حالیکه زبان فارسی از شاخه جنوبغربی زبانهای ایرانی است

تعدادی از کلمات زبان نائینی:
پور ( Pur ) :پسر
دُت ( Dot ) :دختر
کویَ ( Kuyah ) :سگ
سیخور ( Sikhor ) :جوجه تیغی
مَلو ( Malu ) :گربه
توره ( Turah ) :شغال
کَپیلنج ( Kapilenj ) :مارمولک
کَفتین ( Kaftin ) : بیل
لوکَه ( Lukkah ) :پنبه
کَپَه ( Kapah ) : گل آفتابگردان
خیلیش ( Khilish ) : هسته خرما
جوهوون ( Johun ) : زیبا
لُنج ( Lonj ) : بینی
سورَه ( Surah ) : شُش
یاگَه ( Yagah ) : ظرف
جُم ( Jom ) : کاسه
سووَ ( Suvah ) : کوزه
وارین ( Varin ) :باران
خاش ( Khash ) :خوش، خوب

حدود پنجاه هزار نفر به زبان نائینی سخن می گویند و قلمرو انتشار آن از شمال غربی تا نزدیکی های اردستان و از جنوب تا حوالی عقدا در استان یزد و از سمت شمال تا انارک و از سوی جنوب غربی تا کوهپایه اصفهان می رسد.

برخی روستا هایی که در جامعه یا محدوده زبانی نایینی قرار دارند و به این زبان سخن می گویند و دارای جمعیت بالای هزار نفرند، عبارتند از: انارک، بلان، کجان، تودشک و تودشکچو. در این روستاها لهجه های مختلفی از زبان نایینی وجود دارد.

کتابهایی در مورد زبان نائینی:

۱. ویژگی های زبان محلی نایین ( دستور زبان و ضرب المثل ها ) نوشته محمدتقی جامع نایینی

۲. فرهنگ نائینی نوشته دکتر منوچهر ستوده این کتاب در واقع لغت نامه و برگردانی از واژه های نائینی به زبان فارسی است

کتابهایی به زبان نایینی:

هُشوا: چند داستان کوتاه و خاطره به زبان نایینی نوشته محمدعلی عسگری