کلمه جو
صفحه اصلی

اراتا

دانشنامه عمومی

آراتا. آراتا یا ارتّه نام سرزمینی است که در منابع سومری (و به تبع آن در منابع اکدی) آمده و داستان های مربوط به اِنمرکار (Enmerkar) و لوگالباندا (Lugalbanda) حول این منطقه می چرخد. اولی به عنوان تأسیس کنندهٔ اسطوره ای شهر اوروک و دیگری به عنوان دومین پادشاه اوروک در فهرست شاهان این شهر.
تمدن آراتا در ادبیات سومری، دروازه تجارت بین تمدن هاراپان در دره هند و سرزمین سومریان خوانده شده است. سرزمینی پر از طلا، نقره و سنگ لاجورد و صنعتگران زبردست، سرزمین دوری که به سختی می توان به آن رسید. سرزمین الهه اینانا، که وفاداری خود را از آرتا به اوروک می رساند. این سرزمین، توسط، آنمرکار، اهل اوروک فتح شده بود. سومریان در جستجوی بکارگرفتن صنعتگران آرتا، برای ساختن زیگوراتی مشابه زیگورات آرتا بودند. زیگورات آرتا، برای اینانا، الهه نیکی، ساخته شده بود.
در ادبیات سومری ارتّه اینگونه شناخته می شود:
بنا به سخن باستان شناسان متخصص آشور، شاخص های تمدن آرتا، از روی اساطیر، چنین توصیف شده است:

دانشنامه آزاد فارسی

آراتا. نام سرزمینی باستانی و ثروتمند در همسایگی سرزمین باستانی اَنشان در نیمۀ جنوبی فلات ایران. آراتا در زبان سومری به معنی فراوانی نعمت و افتخار است. اولین بار نام آن در متون سومری دوران دوم سلسله های بِینُ النَّهرین (نیمۀ اول هزارۀ سوم پ م) می آید. از آن هنگام نام انشان بارها در متون عیلامی آمده و تکرار شده است؛ اما آراتا تنها در متون سومری وجود دارد. سومریان آن را سرزمینی بسیار ثروتمند معرفی می کنند. اولین بار اِنمِرکار، دومین پادشاه سلسلۀ اول دولت ـ شهر اوروک در سومر، از آراتا سخن می گوید و این که طلا و سنگ لاجورد برای تزیین معابد شکوهمند سومری، به ویژه معبد الۀ اینانا (اینَّ نَه) از آن جا فراهم می شود و آراتا سرزمینی است آن سوی کوهستان و آن سوی انشان. جان هانسمن تمدن شهر سوخته در سیستان را همان آراتای باستان معرفی کرده است؛ اما از دیدگاه یوسف مجیدزاده، باستان شناس ایرانی، مکان آن در استان کرمان بوده و احتمالاً همان تمدن جیرفُت است.

پیشنهاد کاربران

آراتا ( Arata ) : نام پسرانه ژاپنی به معنی نو و تازه

نام این تمدن ریشۀ هندوایرانی دارد. با واژۀ رْتْه سَنسکریتی که در اوستایی اَشَه می باشد یکی است. از سویی با واژۀ اوستایی و سَنسکریتی رَثَه به چم �ارابه/گردونه� همخوانی دارد که بر این باورم یکی از گزینه ها برای خونیرث ( = ارابه درخشان ) می باشد.


کلمات دیگر: