کلمه جو
صفحه اصلی

اراء اهل المدینه الفاضله

دانشنامه آزاد فارسی

آراء اهل المدینه الفاضله. آراءُ اَهل المَدینَة الفاضِلَه
تألیف فارابی، به عربی، در فلسفه. این اثر مهم مشتمل بر ۳۷ فصل است و از دو بخش کلی تشکیل می شود: بخش فلسفی، و بخش اجتماعی ـ سیاسی. در بخش فلسفی، فارابی بدون عرضۀ مباحث امور عامه، با بدیهی دانستن وجود خداوند، از صفات او گفت وگو می کند. سپس به طرح نظریۀ فیض و تبیین سلسلۀ موجودات و چگونگی صدور کثیر از واحد و شرح نحوۀ تحقق نبات، حیوان، و انسان می پردازد و در آخر، بحث خود را متوجه انسان می کند و از مراتب عقل انسانی، حواس و ارادۀ او گفت وگو می کند و مآلاً بدین نتیجه می رسد که تا هنگامی که انسان به عقل فعال نرسد، به ادراک حقیقی دست نمی یابد. در بخش سیاسی ـ اجتماعی با این مقدمه که کمال انسان جز در اجتماع حاصل نمی شود، به بحث از اقسام اجتماع می پردازد. وی جوامع بشری را به کامل و ناقص، و جامعۀ کامل را به معمور، امّت، و مدینه تقسیم می کند. جوامع ناقص همان دهات، محله ها و خانه ها هستند. در نظر فارابی انسان زمانی رشد می یابد که حداقل در مدینه باشد و این مدینه در صورتی فاضله و کامل است که شخصی که به مقام عقل فعال رسیده است آن را اداره کند و در این شخص حتماً صفات دوازده گانۀ کمالی موجود است. فارابی در تکمیل طرح نظریۀ مدینۀ فاضله از چهار مدینۀ غیرفاضله و سرانجامِ افراد آن ها سخن می گوید: مدینۀ جاهله، فاسقه، مبدله، و ضاله. فارابی در طرح بخش اجتماعی این کتاب از کتاب جمهوری افلاطون متأثّر است. ظاهراً این اثر نخستین بار در مصر به چاپ رسید (۱۳۳۴ق) و بعداً مرجعی برای تمامی چاپ های مکرّر متأخر شد. ترجمۀ این اثر با نام اندیشه های اهل مدینۀ فاضله به قلم سید جعفر سجادی به چاپ رسیده است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] آراء اهل المدینة الفاضله. آراءُ اَهْلِ الْمدینَةِ الْفاضِلَه، (یا مبادی آراءِ اهل المدینة الفاضله)، کتابی دربارۀ مسائل بنیادی فلسفه و فن سیاست معلم ثانی ، ابونصر محمد بن طرخان بن اوزلغ فارابی (۲۵۹-۳۳۹ق/۸۷۳-۹۵۰م) که بیش تر به اعتبار مؤلف آن، تا مدت ها به عنوان مهم ترین اثر فلسفی ـ سیاسی در جهان اسلام شناخته می شده است.
این کتاب شامل ۲ بخش است. در بخش نخست از مسائل متداول در بحثهای فلسفی و در بخش دوم از مباحث مربوط به سیاست و جامعه سخن گفته می شود. فارابی نگارش این کتاب را در بغداد آغاز کرد و در شام به پایان رساند (۳۳۱ق/۹۴۳م).


کلمات دیگر: