گویچه سفید خون، گلبول سفید
گلبول سفید
مترادف و متضاد
دانشنامه عمومی
گویچه های سفید (لوکوسیت ها) یا گلبول های سفید از یاخته های خون هستند. گویچه های سفید بخشی از دستگاه ایمنی بدن هستند و بدن را در برابر بیماری های عفونی محافظت می کنند. لوکوسیت ها بر خلاف اریتروسیت ها هسته دار و متحرک هستند. در انسان بالغ گویچه های سفید در مغز استخوان جناغ و لگن خاصره و جمجمه ساخته می شوند (در کودکان مضافاً در استخوان لوله ای دست ها) و در خون آزاد می شوند. گویچه های سفید سپس در مغز استخوان، و تیموس «می آموزند» که دقیقاً چه نوع وظیفه دفاعی به عهده دارند و چه چیزهایی خودی و چه چیزهایی غیرخودی (دشمن) محسوب می شوند.
نوتروفیل ها Neutrophils: نوتروفیل ها بیش از ۶۰٪ گلبول های سفید خون را تشکیل می دهند ودارای هسته لبوله (چند لوبه) می باشند، توانائی بیگانه خواری (فاگوسیتوز) دارند. سیتوپلاسم این سلول دارای گرانول های بسیار ظریف صورتی کم رنگ می باشد. نوتروفیل ها در عفونت های حاد مانند بیماری های عفونی و آپاندیسیت حاد درخون افزایش می یابند. خنثی دوست می باشند گرانول های آن ها با رنگ خنثی رنگ می پذیرد هسته ها چند قسمتی و بیشترین نوع گرانولوسیت ها را تشکیل می دهند.
ائوزینوفیل ها Eosinophils: یا اسیدوفیل ها حدود ۵٪ از گلبول سفید خون را تشکیل می دهند ودارای هسته دو لوبه است. سیتوپلاسم سلول حاوی دانه های نارنجی فراوان است. تعداد ائوزینوفیل ها در بیماری های ازدیاد حساسیتی و عفونت های انگلی در خون افزایش می یابد. سلول هایی که گرانول های آن ها با رنگ های اسیدی رنگ می گیرند. این گرانول ها درشت می باشند. هسته به صورت s شکل دیده می شود.
بازوفیل ها Basophils: کمترین درصد گلبول های سفید (۱٪) در یک گسترش خونی را دارند. بازوفیل ها دارای دانه های درشت آبی تیره در سیتوپلاسم خود هستند. این دانه ها حاوی مواد متعددی مانند هیستامین، پروتئوگلیکان (مانندهپارین و کندروایتین) و آنزیم های پروتئولیتیک (مانند الاستاز و لیزوفسفولیپاز) هستند که نقش مهمی در واکنش های التهابی دارند. آزاد شدن هیستامین در خون باعث ایجاد علائم حساسیت (آلرژی) ازجمله التهاب، قرمزی، خارش و مخصوصاً کهیر می گردد. گرانول های آن ها با رنگ قلیایی رنگ می گیرند دو هسته درشت به هم چسبیده دارند و حدود ۱ درصد از گلبول های سفید را شامل می شوند.
لوکوسیت ها بر اساس حضور یا عدم حضور گرانول های اختصاصی در سیتوپلاسم خود به دو دسته گرانولوسیت ها (دانه دارها) و آگرانولوسیت ها (بدون دانه ها) تقسیم می شوند.
گرانولوسیت ها بر اساس رنگ پذیری گرانول های اختصاصی به سه دسته نوتروفیل ها، ائوزینوفیل ها و بازوفیل ها تقسیم می گردند.
آگرانولوسیت ها به دو دسته لنفوسیتها و مونوسیتها تقسیم می شوند.در سیتوپلاسم این نوع گلبول های سفید دانه وجود ندارند.
نوتروفیل ها Neutrophils: نوتروفیل ها بیش از ۶۰٪ گلبول های سفید خون را تشکیل می دهند ودارای هسته لبوله (چند لوبه) می باشند، توانائی بیگانه خواری (فاگوسیتوز) دارند. سیتوپلاسم این سلول دارای گرانول های بسیار ظریف صورتی کم رنگ می باشد. نوتروفیل ها در عفونت های حاد مانند بیماری های عفونی و آپاندیسیت حاد درخون افزایش می یابند. خنثی دوست می باشند گرانول های آن ها با رنگ خنثی رنگ می پذیرد هسته ها چند قسمتی و بیشترین نوع گرانولوسیت ها را تشکیل می دهند.
ائوزینوفیل ها Eosinophils: یا اسیدوفیل ها حدود ۵٪ از گلبول سفید خون را تشکیل می دهند ودارای هسته دو لوبه است. سیتوپلاسم سلول حاوی دانه های نارنجی فراوان است. تعداد ائوزینوفیل ها در بیماری های ازدیاد حساسیتی و عفونت های انگلی در خون افزایش می یابد. سلول هایی که گرانول های آن ها با رنگ های اسیدی رنگ می گیرند. این گرانول ها درشت می باشند. هسته به صورت s شکل دیده می شود.
بازوفیل ها Basophils: کمترین درصد گلبول های سفید (۱٪) در یک گسترش خونی را دارند. بازوفیل ها دارای دانه های درشت آبی تیره در سیتوپلاسم خود هستند. این دانه ها حاوی مواد متعددی مانند هیستامین، پروتئوگلیکان (مانندهپارین و کندروایتین) و آنزیم های پروتئولیتیک (مانند الاستاز و لیزوفسفولیپاز) هستند که نقش مهمی در واکنش های التهابی دارند. آزاد شدن هیستامین در خون باعث ایجاد علائم حساسیت (آلرژی) ازجمله التهاب، قرمزی، خارش و مخصوصاً کهیر می گردد. گرانول های آن ها با رنگ قلیایی رنگ می گیرند دو هسته درشت به هم چسبیده دارند و حدود ۱ درصد از گلبول های سفید را شامل می شوند.
لوکوسیت ها بر اساس حضور یا عدم حضور گرانول های اختصاصی در سیتوپلاسم خود به دو دسته گرانولوسیت ها (دانه دارها) و آگرانولوسیت ها (بدون دانه ها) تقسیم می شوند.
گرانولوسیت ها بر اساس رنگ پذیری گرانول های اختصاصی به سه دسته نوتروفیل ها، ائوزینوفیل ها و بازوفیل ها تقسیم می گردند.
آگرانولوسیت ها به دو دسته لنفوسیتها و مونوسیتها تقسیم می شوند.در سیتوپلاسم این نوع گلبول های سفید دانه وجود ندارند.
wiki: گلبول سفید
کلمات دیگر: