انبانه

( اسم ) ۱ - کیسه ای بزرگ از پوست گوسفند دباغت کرده که درست از گوسفند بر آورند همیان همیانه انبانه . ۲ - پوست بزغال. خشک کرده که قلندران در میان بندند و ذخیره درو نگاهدارند . یا از انبان تهی پنیر جستن . از غایت شره و آز عمل لغو و بیهوده انجام دادن . ۳ - شکم بطن .

انبانه. [ اَم ْ ن َ / ن ِ ] ( اِ ) به معنی انبان است و آن پوستی باشد دباغت کرده که درست از گوسفند برمی آورند. ( برهان قاطع ). همان انبان است یعنی پوست بزغاله خشک کرده که درویشان در میان بندند. ( مؤید الفضلاء ) :
فلک ، اندر دل مسکین مونه
از این غم هرچه در انبانه دیری.چه جای من که بلغزد سپهر شعبده باز
ازین حیل که در انبانه بهانه تست.که ای سالک چه در انبانه داری
بیا دامی بنه گر دانه داری.- انبانه پاره ؛ پاره ای از انبانه. تکه ای از پوست دباغت شده : گویند آهنگری کردی [ کاوه ] پس این کاوه آگاه شد بدان پایگاه آهنگران اندر که پسرانش را بگرفتند و بکشتند و این کاوه هم از آن پایگاه به آن انبانه پاره که آهنگران پیش باز بسته باشند تا پای و جامه شان نسوزد از بیهوشی بدوید و فریاد کرد و مستغاث خواند... همه با کاوه آهنگر دست یکی داشتند و او آن انبانه پاره که پیش باز گرفته داشتی تا پای و جامه اش نسوزد آنرا بر سر چوبی کرد. ( تاریخ بلعمی ).
- مثل انبانه ؛ کفشی بد. چرمی بی قوت. ( امثال و حکم مؤلف ج 3 ص 1405 ).