بورینی حسن بن محمد

بورینی، حسن بن محمد (۹۶۳ـ۱۰۲۴ق)
مورخ، عالم دین و شاعر فلسطینی/سوری. در شهر جلیلۀ صفوریه به دنیا آمد و در مدرسۀ صالحیۀ دمشق درس خواند. در مدارس بیت المقدس و سوریه تدریس کرد و مدتی قاضی شرع بود. تألیف اصلی او تراجم العیان من ابناء الزمان، مجموعه ای است از شرح احوال مشاهیر، اما کتاب مهم و تأثیرگذارش شرحی است بر آثار ابن فارض. گرایش عرفانی او در تکوین تصوف سوری/فلسطینی، به ویژه در آثار عبدالغنی بن اسماعیل نابلسی، آشکار است.

[ویکی نور] حسن بن محمد دمشقی صفوری شاعر مورخ و فقیه شافعی در 963 در صفوریه در منطقه الجلیل (شمال شهر ناصره در فلسطین) به دنیا آمد. چون پدرش اهل بورین در جنوب نابلس بود، به بورینی شهرت یافت.
در ده سالگی همراه پدر رهسپار دمشق شد و در جامع منجک قرائت قرآن آموخت. سپس در مدرسه عمریه واقع در صالحیه دمشق به تحصیل پرداخت. وی در همین مدرسه، نحو، فرائض (میراث) و حساب را نزد تنی چند از بزرگان دمشق فراگرفت و در سال 975 به سبب قحطی ناچار شد که به مدت چهار سال ترک تحصیل کند و در بیت المقدس اقامت گزیند.
در بیت المقدس از محضر شیخ الاسلام محمدبن ابی اللطف بهره برد، سپس به دمشق بازگشت و در خانقاه سمیساطیه ساکن شد و نزد شیوخ آن دیار به تحصیل علوم از جمله ادبیات، فقه، قرائات و حدیث مشغول شد.
در سال 988 تدریس فقه شافعی را در جامع اموی عهده دار شد. همچنین منصب موعظه را در جامع سلطان به عهده داشت و در بسیاری از مدارس دمشق تدریس می کرد. تسلط وی بر ادبیات و تأثیر و حسن بیان او باعث شد که شاگردان بسیاری در محضر درس او گردآیند. وی را به حافظه قوی، فصاحت و بلاغت در گفتار و علاقۀ وافر به ادب، لغت و تاریخ ستوده اند. وی مفتی شافعی مبرزی در دمشق به شمار می آمد و از اعتماد و تأیید حاکمان و قاضیان آن جا برخوردار و در ادبیات نیز چیره دست بود. از وی اشعار بسیاری در استقبال و نظیره گویی شماری از قصائد و قطعات عرب نقل کرده اند.
وی به سیاحت و سیر و سفر علاقه فراوانی داشت و در خلال سفرهای خود با دانشمندان معاشرت و گفتگو می کرد. در دمشق با شیخ بهاءالدین عاملی (متوفی1030) معروف به شیخ بهائی که برای سیاحت به دمشق آمده بود، ملاقات و مناظره کرد. همچنین از دو سفرنامه اش «الرحلة الطرابلسیة» و «الرحلة الحلبیة» چنین استفاده می شود که به این دو شهر نیز رفته بوده است.
شرح دیوان ابن الفارض من شرحی الشیخ بدر الدین الحسن بن محمد البورینی و الشیخ عبدالغنی بن اسماعیل النابلسی