قلعه گرد کوه

قلعه گرد کوه مربوط به اسماعیلیه است و در دامغان ، در۱۵کیلومتری شهر دامغان در روستای حاجی آباد رضوه واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۶۵۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
کوهی که قلعه گردکوه بر آن بنا شده درست به شکل گنبد است و احتمالاً به همین خاطر آن را به این نام نامیده اند.
ارتفاع تقریبی این کوه هزار متر و طول آن در حدود نیم کیلومتر است.از لحاظ موقعیت طبیعی یکی از قدیمی ترین پناهگاه هایی است که در دوره های مختلف تاریخی مورد استفاده اقوام مختلف قرار گرفته و از قدیم اهمیت به خصوصی داشته است.قلعه گردکوه یکی از مهم ترین پناه گاه های مستحکم و غیرقابل تسخیر فرقه اسماعیلیه در ایران بوده است. درسمت مشرق گردکوه نشانه ساختمان مستحکمی با سه آب انبار به جامانده است که گودی آن به علت این که به مرور پر شده دقیقاً معلوم نیست.سه آب انبار مسقف می باشد که در قسمت جنوبی دژ واقع شده و هر سه به هم راه دارند و آب آنها از چشمه پیخار، به وسیله جویی که قبلاً وجود داشته تأمین می شده است.
چند عمارت در نقاط مختلف کوه به منظور دیده بانی ساخته شده بودو حوض هایی در کنار آن ها درست کرده بودند. تمام این ساختمانها به غیر از یک ساختمان، همه از سنگ و ساروج بنا شده و کوه را به صورت قلعه پابرجایی درآورده است. راه صعود به این کوه از سمت مشرق بوده و پیوسته زیرنظر دیده بانان قلعه قرار داشته است. در گردکوه کلیه وسایل زندگانی برای عده نسبتاً زیاد در مدت زیادی فراهم بوده و قطعه های سنگ آسیای دستی و شکسته های ظروف سفالی و سایر چیزها که اکنون در آن جا مشاهده می شود، تأکید کننده این مطلب است.

مختصات: ۳۶°۰۹′۴۳″ شمالی ۵۴°۰۹′۲۵″ شرقی / ۳۶٫۱۶۱۹۴°شمالی ۵۴٫۱۵۶۹۴°شرقی / 36.16194; 54.15694
http://www.tarikhaneh.com/chehreha/damghan/gerd%20koh.htm
<محمد احمد پناهی>حسن صباح (چهره شگفت انگیز تاریخ)<ناشر کتاب نمونه>
قلعه گردکوه بر روی گرد کوه در دامغان قرار دارد. شهرت این قلعه به زمان اسماعیلیان و مبارزه های حسن صباح بازمی گردد. دژ گنبدان در شاهنامه فردوسی را نیز همین قلعه می دانند. رئیس مظفر به توصیه حسن صباح بر آن شد که بر قلعه گردکوه که اهمیت نظامی داشت و در جناح چپ متصرفات و قلاع الموت قرار داشت مستولی شود. در تحقق این مقصود رئیس مظفر با استفاده از روابط نزدیک و صمیمانه ای که با امیردادحبشی داشت وی را بر آن داشت که قلعه گردکوه را با اقطاع از سلطان طلب کند. اینکار عملی بود زیرا که امیرداد خود در دامغان صاحب املاک و اقطاع فراوان بود و گذشته از آن وزراء و امرا و صاحب منصبان سلجوقی با وی روابط خوبی داشتند. امیرداد حبشی امور قلعه گردکوه را نیز صمن کارهای دیگر خود به رئیس مظفر سپرد. رئیس، خزائن امیرداد را به گردکوه منتقل نمود و سپس به تعمیر قلعه و احداث بناهای جدید در آن پرداخت.