ماده تاریک (به انگلیسی: Dark Matter)، نوعی از ماده است که فرضیه وجود آن در اخترشناسی و کیهان شناسی ارائه شده است تا پدیده هایی را توضیح دهد که به نظر می رسد ناشی از وجود میزان خاصی از جرم باشند که از جرم موجود مشاهده شده در جهان بیشتر است. مادهٔ تاریک به طور مستقیم با استفاده از تلسکوپ قابل مشاهده نیست، مشخصاً مادهٔ تاریک نور یا سایر امواج الکترومغناطیسی را به میزان قابل توجهی جذب یا منتشر نمی کند. به بیان دیگر مادهٔ تاریک به سادگی ماده ای است که واکنشی نسبت به نور نشان نمی دهد.در عوض، وجود و ویژگی های مادهٔ تاریک را می توان به طور غیرمستقیم و از طریق تأثیرات گرانشی اش بر روی ماده مرئی، تابش و ساختار بزرگ مقیاس جهان نتیجه گرفت. طبق داده های تیم مأموریت پلانک در سال ۲۰۱۳ و بر پایه مدل استاندارد کیهان شناسی، کل جرم-انرژی موجود در جهان شناخته شده شامل ۴٫۹٪ ماده معمولی، ۲۶٫۸٪ مادهٔ تاریک و ۶۸٫۳٪ انرژی تاریک تشکیل شده است.یعنی مادهٔ تاریک ۲۶٫۸٪ کل ماده موجود در جهان را تشکیل می دهد و انرژی تاریک و مادهٔ تاریک روی همرفته ۹۵٫۱٪ از کل محتویات جهان را تشکیل می دهند.
نظریه هسته زایی مه بانگ که با دقت بالا فراوانی عنصرهای شیمیایی مشاهده شده را پیش بینی می کند، نتیجه می گیرد که ماده باریونی تنها ۴–۵ درصد از چگالی بحرانی جهان را تشکیل می دهد. از سوی دیگر، شواهدی از ساختار بزرگ-مقیاس و دیگر مشاهدات دلالت بر آن دارند که کل چگالی ماده باید بیشتر از این باشد.
جستجوهای نجومی بزرگ برای ریزهمگرایی گرانشی، از جمله پروژه های MACHO, EROS و OGLE نشان داده اند که تنها کسر کوچکی از مادهٔ تاریک در کهکشان راه شیری ممکن است در اجسام فشرده تاریک (مانند سیاهچاله ها و ستاره های نوترونی) نهفته باشند
تحلیل دقیق بی قاعدگی های(ناهمسانگردی ها) مشاهده شده در تابش زمینه کیهانی توسط دبلیومپ و ماهواره پلانک نشان می دهد که در حدود پنج-ششم از کل ماده جهان در شکلی است که برهمکنش قابل توجهی با ماده معمولی و فوتون ها ندارد.
اختر-فیزیک دانان فرضیه مادهٔ تاریک را مطرح نمودند تا اختلاف میان جرم محاسبه شده برای اجرام غول پیکر آسمانی توسط دو روش استفاده از تأثیرات گرانشی آن ها یا استفاده از مواد درخشان درون آن ها (ستارگان، گاز، غبار) را توضیح دهند. این فرضیه نخستین بار توسط یان اورت در سال ۱۹۳۲ برای توضیح سرعت های مداری ستارگان در کهکشان راه شیری و توسط فریتز زوییکی در سال ۱۹۳۳ برای توضیح شواهد مربوط به «جرم گمشده» در سرعت های مداری کهکشانها در خوشه های کهکشانی، مطرح گردید. در پی آن بسیاری از مشاهدات دیگر نیز مطرح گشت که دلالت بر وجود مادهٔ تاریک در جهان داشتند. از جمله این مشاهدات می توان به مشاهده سرعت های چرخشی کهکشانها توسط ورا روبیندر دهه های ۱۹۶۰–۱۹۷۰، همگرایی گرانشی اجسام پس زمینه توسط خوشه های کهکشانی همچون خوشه گلوله، الگوهای ناهمسانگردی دما در تابش زمینه کیهانی اشاره نمود. کیهان شناسان توافق نظر دارند که مادهٔ تاریک عمدتاً از نوعی ذره زیراتمی ناشناخته تشکیل شده است.جستجو برای یافتن این ذره با استفاده از وسایل گوناگون یکی از تلاشهای اصلی فیزیک ذرات بنیادی است.
اگرچه وجود مادهٔ تاریک به طور عمومی توسط جامعه علمی مورد پذیرش قرار گرفته است، اما نظریه های جایگزینی نیز برای گرانش ارائه شده اند. مثلاً می توان به دینامیک نیوتونی اصلاح شده (مخفف انگلیسی: MOND) یا گرانش تنسور-بردار-اسکالر (مخفف انگلیسی: TeVeS) اشاره نمود که سعی در توضیح این مشاهدات غیرمعمولی بدون نیاز به معرفی جرم اضافی را دارند.در سال ۲۰۱۹ پسری ۸ ساله به چگونگی تشکیل ماده تاریک پی برد او معتقد بود که ماده سیاه همان ماده ای هست که ونوم به وجود آمده.
وجود مادهٔ تاریک از آثار گرانشی آن بر روی ماده مرئی و همگرایی گرانشی تابش پس زمینه نتیجه گیری می شود و فرضیه آن نخستین بار به این منظور مطرح شد که اختلاف میان محاسبات جرم کهکشان ها و کل جهان از دو روش استفاده از دینامیک و نسبیت عام یا از طریق جرم مواد روشنی (ستاره ها و گاز و غبار میان ستاره ای و ماده میان کهکشانی) که این اجرام دربردارند را توضیح دهد.
نظریه هسته زایی مه بانگ که با دقت بالا فراوانی عنصرهای شیمیایی مشاهده شده را پیش بینی می کند، نتیجه می گیرد که ماده باریونی تنها ۴–۵ درصد از چگالی بحرانی جهان را تشکیل می دهد. از سوی دیگر، شواهدی از ساختار بزرگ-مقیاس و دیگر مشاهدات دلالت بر آن دارند که کل چگالی ماده باید بیشتر از این باشد.
جستجوهای نجومی بزرگ برای ریزهمگرایی گرانشی، از جمله پروژه های MACHO, EROS و OGLE نشان داده اند که تنها کسر کوچکی از مادهٔ تاریک در کهکشان راه شیری ممکن است در اجسام فشرده تاریک (مانند سیاهچاله ها و ستاره های نوترونی) نهفته باشند
تحلیل دقیق بی قاعدگی های(ناهمسانگردی ها) مشاهده شده در تابش زمینه کیهانی توسط دبلیومپ و ماهواره پلانک نشان می دهد که در حدود پنج-ششم از کل ماده جهان در شکلی است که برهمکنش قابل توجهی با ماده معمولی و فوتون ها ندارد.
اختر-فیزیک دانان فرضیه مادهٔ تاریک را مطرح نمودند تا اختلاف میان جرم محاسبه شده برای اجرام غول پیکر آسمانی توسط دو روش استفاده از تأثیرات گرانشی آن ها یا استفاده از مواد درخشان درون آن ها (ستارگان، گاز، غبار) را توضیح دهند. این فرضیه نخستین بار توسط یان اورت در سال ۱۹۳۲ برای توضیح سرعت های مداری ستارگان در کهکشان راه شیری و توسط فریتز زوییکی در سال ۱۹۳۳ برای توضیح شواهد مربوط به «جرم گمشده» در سرعت های مداری کهکشانها در خوشه های کهکشانی، مطرح گردید. در پی آن بسیاری از مشاهدات دیگر نیز مطرح گشت که دلالت بر وجود مادهٔ تاریک در جهان داشتند. از جمله این مشاهدات می توان به مشاهده سرعت های چرخشی کهکشانها توسط ورا روبیندر دهه های ۱۹۶۰–۱۹۷۰، همگرایی گرانشی اجسام پس زمینه توسط خوشه های کهکشانی همچون خوشه گلوله، الگوهای ناهمسانگردی دما در تابش زمینه کیهانی اشاره نمود. کیهان شناسان توافق نظر دارند که مادهٔ تاریک عمدتاً از نوعی ذره زیراتمی ناشناخته تشکیل شده است.جستجو برای یافتن این ذره با استفاده از وسایل گوناگون یکی از تلاشهای اصلی فیزیک ذرات بنیادی است.
اگرچه وجود مادهٔ تاریک به طور عمومی توسط جامعه علمی مورد پذیرش قرار گرفته است، اما نظریه های جایگزینی نیز برای گرانش ارائه شده اند. مثلاً می توان به دینامیک نیوتونی اصلاح شده (مخفف انگلیسی: MOND) یا گرانش تنسور-بردار-اسکالر (مخفف انگلیسی: TeVeS) اشاره نمود که سعی در توضیح این مشاهدات غیرمعمولی بدون نیاز به معرفی جرم اضافی را دارند.در سال ۲۰۱۹ پسری ۸ ساله به چگونگی تشکیل ماده تاریک پی برد او معتقد بود که ماده سیاه همان ماده ای هست که ونوم به وجود آمده.
وجود مادهٔ تاریک از آثار گرانشی آن بر روی ماده مرئی و همگرایی گرانشی تابش پس زمینه نتیجه گیری می شود و فرضیه آن نخستین بار به این منظور مطرح شد که اختلاف میان محاسبات جرم کهکشان ها و کل جهان از دو روش استفاده از دینامیک و نسبیت عام یا از طریق جرم مواد روشنی (ستاره ها و گاز و غبار میان ستاره ای و ماده میان کهکشانی) که این اجرام دربردارند را توضیح دهد.
wiki: ماده تاریک
ماده تاریک (ابهام زدایی). ماده تاریک نوعی از ماده است؛ همچنین ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
ماده تاریک (فیلم)
ماده تاریک (مجموعه تلویزیونی)
ماده تاریک (فیلم)
ماده تاریک (مجموعه تلویزیونی)
wiki: ماده تاریک (ابهام زدایی)
ماده تاریک (سریال تلویزیونی). ماده تاریک (به انگلیسی: Dark Matter) نام یک سریال علمی تخیلی کانادایی است که توسط Joseph Mallozzi و Paul Mullie بر مبنای کتاب کامیکی به همین نام ساخته شده است. تا کنون سیزده قسمت از این سریال تولید و پخش شده است و در تاریخ اول سپتامبر ۲۰۱۵ سریال برای سیزده قسمت فصل دوم تمدید شد.
ماده تاریک (فیلم). مادهٔ تاریک (انگلیسی: Dark Matter) یک فیلم است که در سال ۲۰۰۷ منتشر شد.
آیدان کوئین
مریل استریپ
بلیر براون
اریک آواری
جو گریفاسی
کمپبل
آیدان کوئین
مریل استریپ
بلیر براون
اریک آواری
جو گریفاسی
کمپبل
wiki: ماده تاریک (فیلم)
ماده تاریک (مجموعه تلویزیونی). ماده تاریک (به انگلیسی: Dark Matter) نام یک سریال علمی تخیلی کانادایی است که توسط Joseph Mallozzi و Paul Mullie بر مبنای کتاب کامیکی به همین نام ساخته شده است. تا کنون سه فصل از این سریال تولید گشته است. شبکه تلویزیونی syfy در تاریخ ۱ سپتامبر ۲۰۱۷ تولید این سریال را پس از ۳ فصل متوقف نمود.
Marc Bendavid
Melissa O'Neil
آنتونی لمکه
آماندا بروگل
Alex Mallari Jr
جودل فرلاند
راجر کراس
زوئی پالمر
یک گروه شش نفره در حالی که حافظه خود را از دست داده اند و نمی دانند که هستند و از کجا آمده اند، به ناگاه در یک سفینه فضایی از خواب بیدار می شوند. آنها نام خود را به ترتیب بیدار شدن، از شماره یک الی شش انتخاب می کنند. یعنی اولین نفری که بیدار شده شماره یک و آخرین نفر شماره شش نامگذاری می شود.
Marc Bendavid
Melissa O'Neil
آنتونی لمکه
آماندا بروگل
Alex Mallari Jr
جودل فرلاند
راجر کراس
زوئی پالمر
یک گروه شش نفره در حالی که حافظه خود را از دست داده اند و نمی دانند که هستند و از کجا آمده اند، به ناگاه در یک سفینه فضایی از خواب بیدار می شوند. آنها نام خود را به ترتیب بیدار شدن، از شماره یک الی شش انتخاب می کنند. یعنی اولین نفری که بیدار شده شماره یک و آخرین نفر شماره شش نامگذاری می شود.