پلیب

پلیب. [ پ ُ ] ( اِخ ) پُلیبُس از مورخان بزرگ یونان است که در حدود 210 تا 200 ق. م. در شهر میگالوپولیس تولد یافت و در حدود 125 درگذشت. کتاب تاریخ عمومی او که مرکب ازچهل مجلد بود و اکنون از آن جز پنج مجلد در دست نیست بهترین آثار تاریخی قدیم است. ( حواشی ترجمه تمدن قدیم فوستل دو کولانژ از فلسفی ). این مورخ یونانی بین 212 و 105 ق. م. تولد شده و بین 130 و 125 ق. م. درگذشته. نوشته های او راجع به جغرافیا و تاریخ عالم قدیم است ولی بیشتر کتابهای او گم شده. مهم ترین نوشته های او در چهل کتاب راجع به تاریخ عمومی بوده و از این عده فقط پنج کتاب اوّل و قسمتهائی از کتاب دیگر و کتاب 17-19-40 تا زمان ما باقی است. این کتابها را پولی بیوس در واقع برای تاریخ روم نوشته ، چنانکه میتوان گفت مضامین آن تاریخ 53 سال از دوره رومی است و مربوط به زمانی بین 220-168 ق. م. است. راجع بخود مورخ باید در نظر داشت که نسبت به رومیها خوش بین است و حتی خواسته بنماید که دست تقدیر دنیا را بطرفی میبرده ، که تماماً در تحت اداره یک ملت قوی درآید. بنابراین سه نقص بزرگ در نوشته های او هست : 1 - به وقایعی که نظر او را نمیرساند اهمیت نداده و میگوید قابل تحقیق و تدقیق نیست. 2 - وقایعی که به روم یا به دوستان فراوانی که در روم داشته و متنفّذ بوده اند برمیخورده به سکوت گذشته یا بطور دیگر تعبیر شده. 3 - مقصودمهم او این است که از تاریخش درسهای عبرت گیرند و حکمت عملی آموزند بنابراین تشبیهات و قضاوتهائی که میکند غالباً برای تأیید نظری است که صحیح یا سقیم قبلاً اتخاذ کرده و بالنتیجه جهات وقایع یا تغییر حکومتها و غیره مبنی بر تأویل و تفسیری است که از عقیده ٔاو ناشی گشته. با وجود این کتابهای او برای مورخ مهم است زیرا او همواره سعی داشته که جهات وقایع را روشن کرده ارتباط حوادث را با یکدیگر نشان دهد و به این مناسبت تاریخ خود را تاریخ «پراگماتیک » نامیده. جاهائی از کتابهای پولی بیوس با مشرق قدیم و ایران مربوط است و بهمین جهت با وجود اینکه او کتابهای خود را برای تاریخ روم نوشته ، شمه ای از این مورّخ و نوشته های او ذکر شد. ( ایران باستان ج 1 صص 76-77 تحت عنوان پولی بیوس ). و در قاموس الاعلام ترکی ( در کلمه پولیب ) آمده است : پولیب از مورخان یونان قدیم است که در سال 206 ق. م. در مگالوپولیس تولد یافته و در سنه 166 بطریق رهن به روم رفت و مدت مدیدی در آنجا اقامت گزید و به امور سیاسی و نظامی رومیان وقوف پیدا کرد و با پل امیل و پسران وی انتساب جست و به همراهی اسکیپیون که یکی از آنان بود به افریقا و محاصره قرطاجنه رفت و مدّتی در افریقا و اسپانیا و گالیا به سیاحت پرداخت ، سپس از طرف رومیان به مأموریتهای مخصوصی به یونان اعزام شد و در 124 ق. م. بسن 82سالگی وفات کرد.وی تألیفاتی در تاریخ و فلسفه و تراجم احوال دارد،مشهورتر از همه تاریخ عمومی است که حاوی وقایع عصر خود اوست لکن نسخ موجوده این کتاب ناتمام است. از دیگر آثار وی بیش از چند جزء در دست نیست. - انتهی.