کلمه جو
صفحه اصلی

یهودستیزی در ایران مدرن

دانشنامه عمومی

بسیاری از منابع ظهور یهودستیزی در ایران را از دو سه قرن اخیر بدین سو دانسته اند. در تکذیب این مسئله، مقامات ایرانی تنفر و انزجار خود را اغلب متوجه صهیونیسم و اسرائیل (و نه یهودیان) اعلام می کنند، اما بسیاری از کارشناسان همواره اذعان داشته اند که در ادبیات نفرتی (به انگلیسی: hate speech) جمهوری اسلامی ایران، فرق آنچنانی بین یهودیان، اسرائیل، و صهیونیسم دیده نمی شود و مرز مشخصی بین اینان قابل مشاهده نیست. با اینحال برخی معتقدند که یهودستیزی در تاریخ ایران جایگاه ریشه ای نداشته است.
صهیونیسم اسلامی
در کشورهای اسلامی مثل ایران، به طور کلی یهودیان (به همراه سایر اقلیتهای مذهبی) به عنوان اهل ذمه شناخته می شدند. آن ها بدین خاطر مجبور به پرداخت جزیه بودند. در بغداد در سده های میانه، یهودیان مجبور به پوشیدن لباسهای مخصوص ویا وصله ای بر روی لباس خود می شدند.
در سال ۱۰۳۶ خورشیدی، محمد بیک اعتمادالدوله حاکم اصفهان سربازان خود را به خانه های یهودیان شهر فرستاده و به آنان یک روز مهلت داد تا یا مسلمان شوند یا تمامی از شهر خارج شوند. در سال ۱۲۱۸ خورشیدی، یهودیان مشهد به زور چاقو و شمشیر به اسلام گراییدند. کنیسهٔ شهر سوزانده شد و تنها به دلیل تغییر دین، یهودیان آن شهر از قتل عام خود جلوگیری کردند.
در ادبیات فارسی، رمان جهودکشان که آن را نخستین رمان ایرانی دانسته اند، تصویری از یهودستیزی دوران قاجار در ایران به دست می دهد.


کلمات دیگر: