سد خونی مغزی یا در اصطلاح پزشکی (BBB) محدودهٔ جداکننده بین مایع برون سلولی مغز در سیستم اعصاب مرکزی و جریان خون گردشی در بدن است بطوریکه اگر مواد رنگی به درون خون تزریق شود می توان مشاهده کرد که از این ماده درون مغز اثری دیده نمی شود. این پرده یا سد از مویرگ های ویژه تشکیل شده که بر خلاف ساختار عادی در مویرگ ها دارای منافذ معمول نبوده و اتصال بین سلولی در آن ها از نوع اتصال محکم است و در نتیجه بسیاری از ملکول ها و ریز ملکول ها و همچنین باکتری ها قادر به گذشتن از آن ها(از طریق انتشار) و رسیدن به مایع مغزی نخاعی در مغز نیستند. متقابلاً سطح اندوتلیال این مویرگ ها از پروتئین های ویژه پوشیده شده که توسط آن ها ورود گلوکز به مغز به عنوان تغذیه امکان پذیر می گردد. همچنین تبادل گازی (اکسیژن- دی اکسید کربن) بین خون گردشی و مغز از این سد بدون مشکل قابل انجام است.
برخی ذرات مانند آلکالوئید (نیکوتین موجود در سیگار) می تواند از این سد عبور کند.
وجود این "سد" حاصل از اتصالات محکم بین سلول های اندوتلیال در عروق سیستم اعصاب مرکزی(CNS) است که عبور املاح و مواد را محدود می کنند. بین سلول های اندوتلیال مویرگی توسط این اتصالات محکم، که از زیر واحدهای کوچکتر بنام دایمر(بیوشیمی) تشکیل شده٬ پروتئین های گذراننده مانند کلادینس(claudins)، اکلودین(occludin) و مولکول چسبنده اتصال(JAM) که همگی درون سلول های اندوتلیال لنگر انداخته اند وجود دارد.سد خونی مغزی از سلول های با چگالی بالا تشکیل شده است و محدودیت تبادل از بین این سلول ها بسیار شدیدتر از سایر سلول های اندوتلیال مویرگی در دیگر نقاط بدن است. پشتیبانی بیوشیمیایی از این سلول ها به عهده سلول های ستاره ای یا آستروسیت (Astrocyte) است.این سد تمامی بخش های مغز را دربر نمی گیرد و در قسمت هایی چون سقف بطن سوم و چهارم مغز و همچنین اطراف غده پینه آل(ترشحات هورمونی مستقیم وارد گردش خون می گردد) وجود ندارد.
با توجه به این که سد خونی-مغزی محافظی بسیار قوی در برابر عفونت های شایع باکتریایی است، شیوع عفونت در مغز بسیار نادر است با این حال، از آنجا که آنتی بادی ها و آنتی بیوتیک ها قادر به عبور از سد خونی مغزی نمی باشند، در صورت بروز عفونت مغزی٬ آسیب وارده اغلب بسیار جدی و درمان نیز دشوار خواهد بود. با این حال، سد خونی مغزی در هنگام التهاب های مغزی تا اندازه ای نفوذپذیر شده و برخی آنتی بیوتیک ها می توانند به مغز راه پیدا کنند.
برخی ذرات مانند آلکالوئید (نیکوتین موجود در سیگار) می تواند از این سد عبور کند.
وجود این "سد" حاصل از اتصالات محکم بین سلول های اندوتلیال در عروق سیستم اعصاب مرکزی(CNS) است که عبور املاح و مواد را محدود می کنند. بین سلول های اندوتلیال مویرگی توسط این اتصالات محکم، که از زیر واحدهای کوچکتر بنام دایمر(بیوشیمی) تشکیل شده٬ پروتئین های گذراننده مانند کلادینس(claudins)، اکلودین(occludin) و مولکول چسبنده اتصال(JAM) که همگی درون سلول های اندوتلیال لنگر انداخته اند وجود دارد.سد خونی مغزی از سلول های با چگالی بالا تشکیل شده است و محدودیت تبادل از بین این سلول ها بسیار شدیدتر از سایر سلول های اندوتلیال مویرگی در دیگر نقاط بدن است. پشتیبانی بیوشیمیایی از این سلول ها به عهده سلول های ستاره ای یا آستروسیت (Astrocyte) است.این سد تمامی بخش های مغز را دربر نمی گیرد و در قسمت هایی چون سقف بطن سوم و چهارم مغز و همچنین اطراف غده پینه آل(ترشحات هورمونی مستقیم وارد گردش خون می گردد) وجود ندارد.
با توجه به این که سد خونی-مغزی محافظی بسیار قوی در برابر عفونت های شایع باکتریایی است، شیوع عفونت در مغز بسیار نادر است با این حال، از آنجا که آنتی بادی ها و آنتی بیوتیک ها قادر به عبور از سد خونی مغزی نمی باشند، در صورت بروز عفونت مغزی٬ آسیب وارده اغلب بسیار جدی و درمان نیز دشوار خواهد بود. با این حال، سد خونی مغزی در هنگام التهاب های مغزی تا اندازه ای نفوذپذیر شده و برخی آنتی بیوتیک ها می توانند به مغز راه پیدا کنند.
wiki: سد خونی مغزی