فریولی

فریولی (به ایتالیایی: Friuli) ناحیه ای در شمال شرق ایتالیا است فرهنگ و تاریخ خاص و متفاوت خود را دارد. این منطقه در مجموعه ۶۰۰ هزار تن جمعیت دارد. فریولی شامل بخش های زیادی از منطقهٔ خودمختار فریولی ونتزیا جولیا است مانند استان های اودینه، پوردنونه و گوریتزیا به جز استان تریسته.
غیر از زبان فریولی زبان های دیگری همچون زبان ونتی، آلمانی و برخی زبان های اسلاوی جنوبی نیز در این منطقه صحبت می شود.
نام فریولی از نام شهری در روم باستان به نام فروم لولی، Forum Iulii (امروزه چیویداله دل فریولی) گرفته شده است.
آب و هوای فریولی در دشت ها مرطوب و مدیترانه ای است. دشت های این منطقه، محیط مناسبی برای کشت انگور برای شراب سفید است. ۲٫۵ درصد از شراب تولیدی در ایتالیا از این منطقه بدست می آید. تپه ها در فریولی اقلیم قاره ای و منطقهٔ کوهستانی، اقلیم آلپی دارد. در ساحل میانگین دما ۱۴ درجهٔ سانتیگراد است درحالی که در دشت های داخلی میانگین نزدیک به ۱۳ تا ۱۳٫۵ درجه است. در مناطق آلپی دمای هوا به ۴ درجه نیز می رسد.

فِریوُلی (Friuli)
(فوروم یولیئی باستانی؛ فریول آلمانی) ناحیۀ تاریخی و دوک نشینِ سابق لومبارد در بالایِ دریای آدریاتیک. تا ۱۹۱۹ به دو بخش تقسیم می شد، که یک بخش به ایتالیا (اودینه و پورتوگروارو) و بخش دیگر به اتریش (گوریتسیا، گردایسکا، و ایدریا) تعلق داشت. طبق پیمان سن ژرمن ـآن ـ له (۱۹۱۹) سراسر این سرزمین به ایتالیا تعلق یافت. براساس پیمان دیگری، بخش کوچکی از آن در ۱۹۴۷ به یوگسلاوی واگذار شد. اکنون نیز این سرزمین بین اسلوونی و ناحیۀ ایتالیایی فریولی ـونتسیا جولیا تقسیم شده است.