ال زیار

( آل زیار ) سلسلهای از امرای ایرانی نژاد که از ۳۱۶ تا ۴۳۴ ه. ق . حکومت کردند . موسس سلسله مردا ویج یا مرد آویز از اتباع اسفار پسر شیرویه بود . در جرجان علم استقلال بر افراشت و اصفهان و همدان را بر متصرفات خود افزود . مردا ویج صوره فرمان خلفای عباسی را گردن نهاده بود . و برادر او وشمگیر بن زیار نسبت به سامانیان اظهار بندگی می کرد از معروفترین افراد این سلسله شمس المعالی قابوس بن وشمگیر است . این سلسله را غزنویان منقرض کردند .
سلسله از ملوک و امرای ایرانی

( آل زیار ) آل زیار. [ ل ِ ] ( اِخ ) سلسله ای از ملوک و امرای ایرانی نژاد در گرگان ، از سال 316 تا 434 هَ.ق. مؤسس این سلسله مرداویج ( مرداویز )بن زیار که خود را از اعقاب پادشاهان قدیم میشمرد در جرجان علم استقلال برافراشت و اصفهان و همدان را نیز بحیطه تصرف آورد و در سالهای 316 تا319 ایران غربی را تا حوالی حلوان مسخر کرد. آل بویه نخست در خدمت او بودند و علی بن بویه از دست او حکومت کرج داشت. مرداویج صورةً فرمان خلفای عباسی را گردن نهاده بود و برادر او وشمگیربن زیار نسبت به سامانیان نیز اظهار انقیاد میکرد. پس از آنکه آل بویه به سال 320 استقلال یافتند اقتدار زیاریان بجرجان و طبرستان محدود شد، و این سلسله را غزنویان منقرض کردند.
مردوایج بن زیار ( 316-323 )، ابومنصوربن وشمگیر ملقب بظهیرالدوله ( 323-356 )، بیستون ( 356-366 )، شمس المعالی قابوس معروفترین ِ افراد این سلسله ( 366-403 )،انوشیروان ( دارا؟ ) ( 420-434 ).

( آل زیار ) /aale ziyaar/ مجموعه ی اولاد و احفاد مرداویج زیاری که مطابق ۳ ۶(هـق) بر سادات تبرستان غلبه یافت و گرگان(جرجان) را به تصرف خود درآورد و رفته رفته حیطه ی نفوذ و تسلط خود را بر بخش های دیگری از تبرستان نیز گسترش دادسلسله ی آل زیار توسط سلاطین غزنوی و آل بویه برچیده شد