پایان شناسی

پایان شناسی یا مطالعه حکمت غایی (به انگلیسی: Teleology, Finality) توضیح یا دلیلی برای کارکرد هرچیزی با توجه به پایان، هدف یا غایتش است. هدفی که توسط عمل انسان ایجاد شده است، مثلاً هدف چنگال، بیرونی یا دارای مبدأ خارجی(Extrinsic) نامیده می شود. پایان شناسی طبیعی، که در فلسفه کلاسیک رایج بود اما امروزه بحث برانگیز است، معتقد است که موجودیت های طبیعی، صرف نظر از دیدگاه یا استفاده انسان ها، دارای اهداف ذاتی هستند. مثلاً ارسطو ادعا کرد که هدف غایی میوهٔ بلوط تبدیل شدن به یک درخت بلوط بالغ و کامل است.