کلمه جو
صفحه اصلی

چرم سازی همدان

دانشنامه عمومی

چرم سازی همدانبه بررسی نحوهٔ ساخت چرم در شهر همدان و تغییرات مربوط به آن می پردازد.
چرم همدان:این نوع چرم از پوست گاو تهیه می شده است و برای رنگ آن از گِل وَرز که رنگ نارجی به دست می داده، استفاده می کردند. این چرم چنان که از نام آن پیداست مخصوص شهر همدان بوده و در هیچ جای ایران به خوبی همدان ساخته نمی شده است.
چرم ساغری:از پوست اسب و الاغ ساخته می شده است.
تیماج:چرم تهیه شده از پوست بز بوده است.
می شن:از پوست گوسفند تهیه می شده و از آن برای آستر کفش، همیان (کمربندی که در آن پول می گذاشتند و بیشتر در سفر به کمر می بستند)، جلد کتاب، پوستین و غیره استفاده می شده است.
پادوش:از پوست گاو تهیه می شده و از آنجا که چرم ضخیمی بوده از آن به عنوان زیرهٔ کفش استفاده می شده است.
چرم گاومیش: از پوست گاومیش تهیه می شده و به دلیل ضخامت از آن به عنوان زیرهٔ کفش استفاده می شده است.
چرم دوبور:از پوست بز نر ۲ ساله تهیه می شود.
تودلی، زیرشکمی، کله پوست، گردن:از آن ها برای پر کردن داخل کفش، کفهٔ کفش و غیره استفاده می شد.
شهر همدان از جمله شهرهای مهم تولید و صادرکنندهٔ چرم در ایران است. سابقهٔ این صنعت در همدان چندان طولانی است که این شهر را شهر دباغخانه ها نیز نامیده اند. ویلیامز جکسن مستشرق و زبانشناس آمریکایی که در سال ۱۲۸۱ شمسی از همدان دیدار کرده است، در کتاب سفرنامهٔ جکسن می نویسد، بازرگانان از این شهر به عنوان انبار ایران یاد می کنند. از جمله کالاهای بازرگانی اجناس چرم را باید نام برد، زیرا همدان شهر دباغخانه هاست و همدانیان در ساختن و پرداختن و عمل آوردن پوست گاو و گوسفند و ساختن اشیاء مفید و اجناس تجملی ار آن ها شهره اند.
تا اوایل حکومت پهلوی تولید چرم در شهر همدان از رونق بسیاری برخوردار بود، به طوری که چرم همدان و کالاهای چرمی ساخته شده از آن، شهرت جهانی داشت. از سال ۱۳۰۹ شمسی با ایجاد تغییراتی در نحوهٔ شهرسازی و به بهانهٔ کنترل بیماری ها و رعایت نکات بهداشتی، از ادامهٔ کار کارگاه های دباغی در داخل شهر جلوگیری به عمل آمد و این کارگاه ها در دو محل خارج از شهر استقرار داده شد. از سوی دیگر با ورود ماشین و کالاهای وارداتی از جمله کفش و کیف و غیره از میزان تقاضای چرم کاسته شد و از آن پس تولیدات بیشتر به منظور صادرات فراهم آمد.
چرم سازی عبارتست از تهیه چرم از پوست حیوانات و جانوران بوسیلهٔ پاره ای مواد شیمیایی و اعمال فیزیکی و شیمیایی، که پوست از حالت ابتدایی خارج شده و به صورت ثابت و فاسدنشدنی در بیاید. به عبارت دیگر چرم سازی تغییر شکل دادن به پوست به کمک مواد دباغی و عملیات فیزیکی و شیمیایی و تهیهٔ چرم است.


کلمات دیگر: