چرخه کربنات–سیلیکات

چرخهٔ ژئوشیمیایی کربنات–سیلیکات (انگلیسی: carbonate–silicate geochemical cycle) فرایندی است که طی آن، سنگ های سیلیکات در سطح زمین، در اثر هوازدگی و رسوب گذاری، به سنگ های کربنات مبدل می شوند و سپس سنگ های کربنات در اثرِ دگرگونی و ماگماتیسم مجدداً به سنگ های سیلیکاتی تبدیل می شوند. این فرایندها، نقش مهمی در چرخه کربن ایفا می کند؛ چراکه نقطهٔ تعادل ترمودینامیکی چرخهٔ کربنات–سیلیکات، سرعت آزادسازی کربن از لیتوسفر را تعیین می کند.
چرخه کربن
فرضیه گایا
عصر یخ بندان
زمین گوی برفی
چرخهٔ کربنات–سیلیکات چندین واکنش شیمیایی را در بر می گیرد که در محیط های گوناگون رخ می دهد. در جو زمین، دی اکسید کربن (CO2) در آب باران حل شده و کربنیک اسید طبیعی پدیدار می شود. این اسید ضعیف موجب هوازدگی سنگ های سیلیکاتی در سطح کرهٔ زمین می شود و به آرامی آن را حل می کند و مطابق واکنش شیمیایی ذیل، املاح معدنی محلول در آب به وجود می آورد:
CaSiO3(s) (wollastonite) + 2CO2(g) + H2O(l) <=> Ca2+(aq) + 2HCO−3 (aq) (بی کربنات) + SiO2(aq) (سیلیس محلول).
این املاح معدنی محلول، در نهایت توسط رودخانه ها، به اقیانوس ها می رسند و توسط موجوداتی نظیر روزن داران، شعاعیان، کوکولیتوفورها و دیاتوم ها از طریق واکنش شیمیایی زیر، جهت ساخت صدف یا پوسته های سختی از جنس کلسیت (CaCO3) یا اوپال (SiO2)، مورد استفاده واقع می شوند: