پادشاهی ارمنی کیلیکیه به (ارمنی کلاسیک Կիլիկիոյ Հայոց Թագաւորութիւն به لاتین Kilikio Hayots Tagavorutyun) یا به عنوان ارمنستان جدید یا ارمنستان کوچک نیز شناخته شده است.سرزمین کیلیکیه یکی از سکونتگاه های کهن بشری است که نام آن در بسیاری از متون مربوط به دورهٔ باستان به ثبت رسیده و به سبب موقعیت حساسش همواره در طول تاریخ مورد توجه فاتحان بوده.
نوار غربی شامل ناحیه ای سنگلاخی است که با تپه های صخره ای کم ارتفاعی احاطه و در متون تاریخی با عنوان کیلیکیهٔ سنگلاخی مشخص شده.
بخش هایی از نوار شرقی نیز از دشت ها تشکیل و شمال شرقی با زنجیره ای از کوه ها و قله های نسبتاً مرتفع، که گاه بلندی آن ها به ۳٬۵۰۰ متر می رسد، پوشانیده شده. این بخش به کیلیکیهٔ کوهستانی معروف است و در متون برخی مورخان ارمنی از آن با عنوان بام کیلیکیه یاد شده. قسمت های جنوب شرقی کیلیکیه را نیز کوه هایی کم ارتفاع احاطه کرده اند که بلندای قله های آن گاه به ۲٬۰۰۰ متر می رسد.
پادشاه آشور، شلمانصر سوم، در یکی از کتیبههای خویش، متعلق به ۸۳۴ قبل از میلاد، اشاره ای به نبردهای خود و فتح این سرزمین کرده است. در دورهٔ حکومت هخامنشیان، کوروش، موفق شد کیلیکیه را مطیع خویش سازد.
بر مبنای بخشی از همین متون اشاره شده اسکندر مقدونی این سرزمین را از جمله متصرفات خود می دانست و پس از او سلوکیان آن را تحت حکومت خود درآوردند. سپس، عربها در پی فتوحاتشان در قرن هفتم میلادی بخش هایی از این سرزمین را تصاحب کردند که تا قرن دهم میلادی جزو محدودهٔ سرزمینهای فتح شدهٔ آن ها باقی ماند.
در نیمهٔ دوم قرن دهم میلادی و در فاصلهٔ سال های ۹۶۳–۹۶۵م، امپراتوری بیزانس بسیاری از شهرهای مهم کیلیکیه را، که در دست عربها بود، به تصرف خویش درآورد. دیری نگذشت که با شکستن دیوار دفاعی عربها، در حدود کوه های توروس، سربازان بیزانسی موفق به پیشروی شدند و تمامی این سرزمین را جزو قلمرو امپراتوری بیزانس قرار دادند.
نوار غربی شامل ناحیه ای سنگلاخی است که با تپه های صخره ای کم ارتفاعی احاطه و در متون تاریخی با عنوان کیلیکیهٔ سنگلاخی مشخص شده.
بخش هایی از نوار شرقی نیز از دشت ها تشکیل و شمال شرقی با زنجیره ای از کوه ها و قله های نسبتاً مرتفع، که گاه بلندی آن ها به ۳٬۵۰۰ متر می رسد، پوشانیده شده. این بخش به کیلیکیهٔ کوهستانی معروف است و در متون برخی مورخان ارمنی از آن با عنوان بام کیلیکیه یاد شده. قسمت های جنوب شرقی کیلیکیه را نیز کوه هایی کم ارتفاع احاطه کرده اند که بلندای قله های آن گاه به ۲٬۰۰۰ متر می رسد.
پادشاه آشور، شلمانصر سوم، در یکی از کتیبههای خویش، متعلق به ۸۳۴ قبل از میلاد، اشاره ای به نبردهای خود و فتح این سرزمین کرده است. در دورهٔ حکومت هخامنشیان، کوروش، موفق شد کیلیکیه را مطیع خویش سازد.
بر مبنای بخشی از همین متون اشاره شده اسکندر مقدونی این سرزمین را از جمله متصرفات خود می دانست و پس از او سلوکیان آن را تحت حکومت خود درآوردند. سپس، عربها در پی فتوحاتشان در قرن هفتم میلادی بخش هایی از این سرزمین را تصاحب کردند که تا قرن دهم میلادی جزو محدودهٔ سرزمینهای فتح شدهٔ آن ها باقی ماند.
در نیمهٔ دوم قرن دهم میلادی و در فاصلهٔ سال های ۹۶۳–۹۶۵م، امپراتوری بیزانس بسیاری از شهرهای مهم کیلیکیه را، که در دست عربها بود، به تصرف خویش درآورد. دیری نگذشت که با شکستن دیوار دفاعی عربها، در حدود کوه های توروس، سربازان بیزانسی موفق به پیشروی شدند و تمامی این سرزمین را جزو قلمرو امپراتوری بیزانس قرار دادند.
wiki: پادشاهی ارمنی کیلیکیه