خانقاه صفی علی شاهی

مختصات: ۳۵°۴۱′۴۲٫۳۱″ شمالی ۵۱°۲۵′۵۴٫۹۷″ شرقی / ۳۵٫۶۹۵۰۸۶۱°شمالی ۵۱٫۴۳۱۹۳۶۱°شرقی / 35.6950861; 51.4319361صفی علی شاه، پس از دو سال اقامت در هندوستان برای زیارت مشهد به ایران بازگشت. وی در سال ۱۲۸۸ هجری قمری که قحطسالی در تهران بیداد می کرد و به همین دلیل سال مجاعه خوانده شد، در تهران توقف نمود. محل سکونت وی ابتدا در حیاط شاهی کوچه خدابنده لو و بعد در محله پامنار تهران بود. تا اینکه مریدان وی در تهران زیاد شدند و از جمله عبدالمحمد میرزا سیف الدوله، فرزند عضدالدوله، که فرزند فتحعلیشاه و برادر بزرگ عین الدوله محسوب می شد، به جمع مریدان صفی پیوست. وی که از جمله ملاکین و ثروتمندان تهران بود، در سال ۱۲۹۴ هجری قمری قطعه زمین بزرگی را که در باغ سپهسالار واقع بود، به صفی واگذار نمود. بعضی گفته اند که مساحت این قطعه زمین، دو هزار زرع بوده است، اما مدرسی چهاردهی که ظاهراً از اسناد ملکی مربوط به زمین در خانواده صفی اطلاع داشته است، می نویسد که مساحت این زمین در ابتدا، هزار و هشتصد زرع بوده است.
بامداد، مهدی (۱۳۴۷)، شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و ۱۳ و ۱۴ هجری (جلد ۱)، تهران: زوار
تا زمانی که صفی در حیاط شاهی سکونت داشت، سیف الدوله ساختمان خانقاه را ساخت و بعدها صفیعلیشاه با یاری مریدان خویش خانقاه مذکور را تکمیل نمود. بعد از ساخت این بنا، صفی محل سکونت دائم خویش را بدین محل انتقال داد. در یکی از بخش های این خانقاه، سه اتاق وصل بهم وجود داشت که در اتاق اولی صفی مریدان را مشرف به فقر می کرد؛ و درخت تناوری در حیاط پا بر جا است که صفی با دست خود غرس کرده است؛ و در منزل دیگری اتاق های کوچک به عرض یک متر و طول دو متر جهت ریاضت مریدان قرار داد؛ و خود او هم پس از مرگ در این خانقاه به خاک سپرده شد.
پس از مرگ صفیعلیشاه، مقبره ای بر مزار او توسط حاجی سیف الدوله بنا شد. وی که در آن زمان حاکم ملایر بود و به لحاظ فقری از مشایخ صفی محسوب می شد، در سال ۱۳۲۴ هجری قمری مقبره صفیعلیشاه را در خانقاه او بنا نمود. به سرمایهٔ وی و توسط معمار حاجی حسین، برای آرامگاه صفی، گنبد و بارگاهی ساخته شد که هفت متر ارتفاع داشت و دوازده ستون در محوطه آن در نظر گرفته شده بود.
بدستور حاجی سیف الدوله همچنین کاشی کاری زیبایی برای آرامگاه صورت گرفت که بر روی آن عمادالکتاب با خط نستعلیق زیبا و برجسته، مخمس مشهور صفی (خواهم ایدل محو دیدارت کنم) را نوشت. تاریخ این اقدام بر اساس مندرجات همان کاشی ها در سال ۱۳۳۲ هجری قمری بود. در ضمن بر کاشی کاری مذکور، عکس های برجسته ای از صفیعلیشاه و حاجی سیف الدوله و سعدی و شاه نعمة اللَّه و نورعلیشاه و شمس و حافظ و سلطان سلیم به چشم می خورد و آینه کاریِ زیبایی نیز برای آن تعبیه شده است.