فقیهی علی اصغر

فقیهی، علی اصغر (قم ۱۲۹۷ـ ۱۳۸۲ش)
فقیهی، علی اصغر
معلم، محقّق و مورخ ایرانی. از ۵سالگی تحصیل در مکتب خانه را آغاز کرد. بعد از مکتب خانه به مدرسۀ علوم دینی رفت و به فراگیری علوم دینی و دروس دیگری که در آن زمان معمول بود، پرداخت. پس از پایان دورۀ مقدماتی و تکمیلی علوم دینی، در تهران از دانشکدۀ معقول و منقول و دانشسرای عالی فارغ التحصیل شد. در ۱۳۱۹ش به قم بازگشت و به معلمی پرداخت. علی اصغر فقیهی محضر بزرگان علم و ادب آن روزگار قم و تهران از آیت الله بروجردی تا شیخ محمود شهابی را درک کرده بود. از آثار اوست: تاریخ اجتماعی آل بویه (این کتاب به زبان های عربی و انگلیسی ترجمه شده است.)؛ تاریخ وهابیان؛ تاریخ جامع قم؛ دستورهای املا و انشا؛ تاریخ اسلام و جغرافیای کشورهای اسلامی؛ ترجمۀ توحید مفضّل؛ ترجمۀ نهج البلاغه؛ و تاریخ عضدالدّولۀ دیلمی.

[ویکی نور] استاد علی اصغر فقیهی، اوّلین فرزند خانواده، در روز 12 دی ماه 1292ش. برابر با سال 1336ق. در یکی از محله های قدیمی شهر قم و در خانواده ای روحانی متولد گردید.
پدرش آقا شیخ ابوالحسن فقیهی متوفای 1359ق. و جدّ وی آخوند ملامحمد تا چند پشت در سلک روحانیت بودند و به زهد و تقوا شهرت داشتند.
شیخ ابوالحسن و برادرش شیخ احمد از مدرسان دروس سطح و فضلای حوزه علمیه قم و از شاگردان آیات عظام حاج شیخ عبدالکریم حایری متوفای 1355ق، آقاشیخ محمد فیض قمی متوفای 1370ق، آقا شیخ محمد ارباب قمی متوفای 1341ق. و آقا سیدابوالحسن اصفهانی متوفای 1365ق. بودند.
این دو عالم بزرگوار در مدرسه «جهانگیرخان» دروس حوزوی را تدریس می کردند و در ایام تبلیغ برای وعظ و ارشاد مردم به روستاهای قم می رفتند.
علی اصغر در پنج سالگی به مکتب خانه محله اش که توسط تنها خانم باسواد آن محله اداره می شد، رفت. وی الفبا را با سبک مکتب خانه ای، همراه با پاره ای از مسائل دینی در خور فهم آن سن و سال؛ مثل: اذان، اقامه و نماز آموخت. او سپس قرآن را که به طور معمول از آخرین سوره های جزء سی ام تدریس می شد، فراگرفت. وی بعد از آن، بقیه قرآن و برخی متون فارسی، از قبیل گلستان سعدی و بعضی نامه هایی را که توسط منشیان قدیمی تحریر شده بود و در مکتب خانه ها تدریس می شد، آموخت. علی اصغر که در ده سالگی نوشتن و خواندن کتاب های روان و ساده فارسی و قرآن را تا حدّی فرا گرفته بود، به مدرسه «جهانگیرخان» که در نزدیکی منزلشان بود و پدر و عمویش نیز در آن مدرسه تدریس می کردند، رفت. وی نصاب الصّبیان و جامع المقدمات را نزد پدرش به طور کامل خواند.