سرقبر اقا

سر قبر آقا. مختصات: ۳۵°۳۹′۵۶.۰۶″ شمالی ۵۱°۲۵′۴۲.۳۱″ شرقی / ۳۵.۶۶۵۵۷۲۲° شمالی ۵۱.۴۲۸۴۱۹۴° شرقی / 35.6655722; 51.4284194 سر قبر آقا، عنوان بقعه و گنبدی است که بر قبر میرزا ابوالقاسم تهرانی، معروف به میرزا ابوالقاسم امام جمعه که برای سالیان مدید در دوران قاجاریه، امام جمعه تهران بود، بنا شده بود. گرچه قبل از دفن وی نیز در این محل قبرستان کوچکی وجود داشت، اما به مرور زمان و بواسطه اعتقاد عوام به مقام و مرتبت این شخصیت، قبرستان بزرگی در مجاورت این آرامگاه شکل گرفت که به همین نام و با عنوان قبرستان سر قبر آقا معروف شد.این بقعه در ضلع جنوبى چهار راه مولوى انتهاى خیابان شهید مصطفى خمینى (خیبابان سیروس سابق) قرار دارد

سرقبر آقا. سَرِقبر آقا
گورستانی در جنوب تهران، در نزدیکی دروازۀ حضرت عبدالعظیم. تا مناطق معروف به چالۀ سیلابی و بازار پالان دوزها امتداد داشت. سیدابوالقاسم، امام جمعۀ تهران در ۱۲۶۳ ـ ۱۲۷۰ ق، را در آن جا دفن کردند و پسر او، سید زین العابدین امام جمعه مقبرۀ مجلل آینه کاری و کاشی کاری و گچ بری شده با طاق های مقرنس و گنبد فیروزه ای برای او بنا کرد و از آن پس گورستان، به سرقبر آقا شهرت یافت. سرقبر آقا آرمگاه خانوادگی خاندان امام جمعۀ تهران شد و در اطراف آن محله ای به همین نام پدید آمد. از بناهای مهم محلۀ سرقبر آقا سربازخانۀ آن و سفارت روسیه بود. سرقبر آقا در شب های زیارتی و اعیاد مذهبی به محل تجمع و تفریح مردم تهران تبدیل می شد و فروشندگان دوره گرد، فالگیرها، میمون بازها، معرکه گیرها و مارگیرها در آن جا تجمع می کردند. آب انبار بابا نوروزعلی در کوچۀ سیاه ها در محله سرقبر آقا شهرت فراوان داشت. در دورۀ سلطنت رضاشاه پهلوی، ضمن اصلاحات شهرداری، در گورستان سرقبر آقا که به محلی کثیف و ناامن و مخروبه تبدیل شده بود، نخستین پارک تهران با نام باغ فردوس ایجاد و در شمال و شرق آن خیابان های مولوی و صاحب جمع احداث شد. در دورۀ محمدرضا شاه، زایشگاه فرح و بیمارستان امدادی شیر و خورشید سرخ در کنار آن بنا شد. گورستان سرقبر آقا، مدفن بسیاری از هنرمندان و ادیبان ازجمله ابوالحسن خان صنیع الملک نقاش باشی، علی اکبر نفیسی (ناظم الاطباء) پزشک مخصوص احمدشاه قاجار و پسر ادیب و تاریخ نویس او سعید نفیسی است.