دگرسنجی

دگرسنجه ها (به انگلیسی: Altmetrics) که از ترکیب دو واژهٔ دیگر دلایل فراوانی برای این امر وجود دارد اصلی ترین دلیل این است که پژوهشگران سعی دارند آثار اصلی را مورد استناد قرار دهند وتاثیرگذاری غیررسمی پژوهش ها همواره نادیده می گیرند و کمتر به منابعی چون اخبار، ویکی ها، مقالات چاپ نشده، وبلاگ ها، مقالات عمومی و.. استناد می کنند ولی تنوع دگرسنجه باعث سنجش تک تک این موارد می شود. به قولی علاوه بر تعداد استنادها به هر چهار مقوله تأثیرگذاری (۱. تعداد بارهای استفاده ۲. تعداد بارگیری ۳. رخدادها یا ذکرها ۴. حضور در رسانه هااجتماعی) نیز می پردازند.
اتکا علم سنجی فقط به شاخص های مبتنی بر تعداد استنادی های دریافتی باعث بروز برخی معایب معضلات و کمبودها گردید از این رو متخصصین علم اطلاعات بر آن شدند تا با خلق سنجه های جدید برای حل این مشکلات راه کارهای مناسبی یابند. اصطلاح دگر سنجه ها در سال ۲۰۱۰ به عنوان یک سطح از سنجه های مقالات پیشنهاد شد از اواخر سال ۲۰۱۱ مبحث کاربرد دگرسنجه ها شکل جدی تری به خود گرفت. اگر چه این سنجه ها برای سنجش مقالات ارائه شده است ولی می توان از آن ها در سنجش افراد، کتاب ها، مجموعه داده ها، سخنرانی ها، فیلم ها، صفحات وب و غیره استفاده کرد. دگر سنجه ها فقط استنادها را در نظر نمی گیرند بلکه جنبه های دیگر اثرگذاری اثر را مانند بارگیری ها، مشاهده مقاله، ذکر در رسانه های اجتماعی ورسانه های خبری و… را نیز در سنجش دخیل می کند.
وب اجتماعی با تأثیرگذاری در ارتباطات افراد جوامع مختلف باعث ایجاد ارتباطات جدید پژوهشی بین محققان شده است. از سوی سنجش تأثیرگذاری این ارتباطات جدید پژوهشی به وسیله سنجه های سنتی استنادی امکان پذیر نیست. ازسوی دیگر سنجه های استنادی برای سنجش محیط سنتی نیز معایب بسیاری دارند. از این رو خلق دگرسنجه ها یاسنجه های مکمل به نظر ضروری می رسد. سنجه های که علاوه برسنجش تأثیرگذاری همه انواع ارتباطات پژوهشی معایب سنجه های استنادی سنتی را نیز نداشته باشد.منابع مختلف بسیاری به عنوان دگرسنجه ها برای اندازه گیری تأثیرگذاری تولیدات پژوهشی هدف گذاری شده اند. ازقبیل استنادها یادشت های سند، ویکی پدیا، توییتر، فیسبوک و شبکه های اجتماعی دیگریا تعداد بارهای خوانده شدن سند درسیستم های مدیریت استنادهای اجتماعی و بوک مارک ها.
با ظهور وب تلاش هایی برای استفاده از اطلاعات موجود در این محیط برای ارزیابی تأثیر علمی صورت گرفت که ثمره آن ظهور حوزهٔ وب سنجی بود. اخیرا نیز با افزایش سطح فناوری امکان بررسی گسترده تر رصد نظرات، گفتگوها و صحبت های برخط پیرامون مدارک علمی فراهم شده است. به این ترتیب بعد دیگری از اثرگذاری علمی قابل سنجش و ارزیابی شده است. در واقع می توان ذکر مدارک علمی در خبرگزاری ها، صحبت پیرامون آن در شبکه های اجتماعی، استفاده از آن ها در اسناد سیاست گذاری و سایر استفاده ها از مدارک علمی در محیط وب را به عنوان شاخص اثرگذاری یک مدرک علمی بر جامعه در نظر گرفت. نمره آلتمریکس شاخصی از میزان توجه و برد برخط یک خروجی تحقیق است و هدف آن فراهم کردن معیاری از میزان توجهی است که یک خروجی تحقیقاتی به خود جلب کرده است. بر این اساس آلتمتریکس بحث و صحبت پیرامون یک خروجی تحقیقاتی را از منابعی چون، گوگل پلاس، لینکدین، اسناد، اخبار، وبلاگها، توییتر، داوری های پس، از چاپ فیس بوک، ویکی پدیا، ردت، یوتیوب و پین ترست گردآوری می کند.

دِگَرسنجی (allometry)
در زیست شناسی، رابطۀ منظم بین یک صفت خاص، مثلاً اندازۀ یک اندام، و اندازۀ کل بدن، وقتی نسبت ساده ای از اندازۀ بدن نباشد. اندازۀ یک اندام ممکن است نسبتاً سریع تر و یا کندتر از رشد اندازۀ بدن، افزایش یابد. مثلاً، سر نوزاد انسان در مقایسه با بدنش بزرگ تر از سر فرد بالغ است. بهترین رابطۀ دگرسنجی شناخته شده قانون ناحیۀ سطحی است. بنابه این قانون، نسبت سطح بدن، به حجم کلی بدن، به موازات افزایش اندازۀ بدن، کاهش می یابد. بنابراین، حیوانات بزرگ تر کمتر از حیوانات کوچک تر گرما از دست می دهند، زیرا سطح پوستی که گرما از آن ساطع می شود، به نسبت در آن ها کمتر است.