کلمه جو
صفحه اصلی

محمدامین قانعی راد

دانشنامه عمومی

سید محمدامین قانعی راد (زادهٔ ۱۳۳۴ – درگذشتهٔ ۲۴ خرداد ۱۳۹۷) جامعه شناس برجسته ایرانی، رئیس انجمن جامعه شناسی ایران و عضو هیئت علمی و استاد جامعه شناسی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور بود. وی در سن ۶۳ سالگی و پس از دوره ای تحمل بیماری سرطان در شامگاه ۲۴ خردادماه ۱۳۹۷ درگذشت.
رئیس انجمن جامعه شناسی ایران در دوره های هفتم (۱۳۹۲–۱۳۸۹) و هشتم (۱۳۹۵–۱۳۹۲)
عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
مدیر گروه مطالعات علم و جامعه در مؤسسه عالی آموزش و پژوهش در مدیریت و برنامه ریزی (۱۳۸۳–۱۳۸۰)
عضو هیئت علمی و مدیر گروه پژوهشی علم و جامعه (۱۳۹۳–۱۳۸۵)
معاون پژوهشی مرکز سیاست های علمی کشور (۱۳۷۹)
مشاور مرکز سیاست های علمی کشور (۱۳۹۶)
عضو (علی البدل) شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (شورای عتف) به نمایندگی از انجمنهای علمی کشور
عضو اصلی هیئت مدیره انجمن جامعه شناسی ایران در دوره های چهارم و پنجم (خزانه دار) (۱۳۸۷–۱۳۸۳)
قانعی راد در سال ۱۳۳۴ در کهریزک به دنیا آمد. پدر او رییس امور مالی کارخانه قند کهریزک بود. پس از تعطیلی این کارخانه، قانعی راد به همراه خانواده به شهرری مهاجرت کرد. او دوره دبستان و دبیرستان خود را در این شهر به پایان رساند. قانعی راد دیپلم طبیعی خود را در دبیرستان عظیمیه شهرری اخذ کرد. سپس کنکور داد و در رشته پزشکی ارتش پذیرفته شد. پدرش با ثبت نام او در ارتش مخالفت کرد. به همین دلیل او راهی خدمت سربازی شد؛ جایی که با آثار شریعتی بیشتر آشنا شد. آشنایی با آثار شریعتی او را به رشته ی جامعه شناسی علاقمند کرد. او در یکی از مصاحبه هایش اشاره می کند که در رشته ی جامعه شناسی، او مسئولیت و تعهد اجتماعی را دید و این باعث شد که این رشته را به پزشکی ترجیح دهد. پس از پایان دوره ی سربازی، او در سال ۱۳۵۵ در رشته انسان شناسی در دانشگاه تهران پذیرفته شد. رشته ای که با ادغام در رشته های دیگر پس از انقلاب فرهنگی عنوان علوم اجتماعی به او داده شد. پس از فارغ التحصیلی در رشته علوم اجتماعی با گرایش پژوهشگری اجتماعی، قانعی راد با کسب رتبه اول به تحصیل در رشته جامعه شناسی در دانشگاه تهران در مقطع کارشناسی ارشد ادامه داد. او پایان نامه خود را زیرنظر دکتر غلامعباس توسلی نوشت و به عنوان نفر اول در این رشته فارغ التحصیل شد. در ورودی دکتری او بازهم  مقام اول را کسب کرد و پایان نامه خود را تحت عنوان عوامل معرفتی و اجتماعی رشد و افول علم در ایران دوره اسلامی (قرن سوم تا پنجم هجری) تحت نظر دکتر غلامعباس توسلی و دکتر محمد توکل به نگارش در آورد. این مطالعه یک مطالعه ی جامعه شناسی تاریخی و جامعه شناسی علم بود که در سال ۱۳۸۴ توسط مرکز تحقیقات سیاست علمی ایران تحت عنوان جامعه شناسی رشد و افول علم در ایران به چاپ رسید. او در سال های پایانی عمر خود با اعمال تغییراتی این کتاب را به انتشارات علمی و فرهنگی سپرد که در سال ۱۳۹۷ تحت عنوان اخلاقیات شعوبی و روحیه علمی توسط این انتشارات به چاپ و همزمان با چهلمین روز درگذشت او از این کتاب رونمایی شد.
قانعی راد علاقه ی خود را به مطالعه و انجام کار های علمی به میزان زیادی تحت تاثیر پدرش می داند. پدر او به عرفان علاقه ی فراوانی داشت و مطالعات ادبی و عرفانی زیادی داشت. او چندین تحشیه بر متون عرفانی مهم نوشته است. پدر قانعی راد پس از بازنشستگی وارد کار نشر و توزیع کتاب می شود و از فرزندان خود نیز می خواهد که در این کار به او کمک کنند. قانعی راد در دره نوجوانی از سه طریق دسترسی به کتاب داشت اول از همه در منزل از طریق کتابخانه پدرش به کتاب های ادبی و عرفانی دسترسی پیدا کرد و سپس در کتابفروشی، اوقات فراغت خود را به مطالعه می پرداخت. همچنین او از کتابخانه دبیرستانی که در آن تحصیل می کرد کتاب هایی در حوزه های مختلف می گرفت و مطالعه می کرد. او در یکی از مصاحبه هایش اشاره می کند که در ایام نوجوانی برای خود با این کتاب ها جهانی ساخته بود که در آن می زیست و پایه های نظریاتش را در آینده می ساخت. او آنچنان در این جهان غرق می شود که در دوره ی دبیرستان در یک سال شش تجدید می آورد.
او از طرفداران پر و پا قرص کیهان بچه ها بود و اولین نوشته ی خود را هم که یک شعر بود در ایام نوجوانی در این نشریه به چاپ رساند.

نقل قول ها

محمّدامین قانعی راد (متولد ۱۳۳۴، شهر ری-درگذشت ۲۴ خرداد ۱۳۹۷) از جامعه شناسان ایرانی، رئیس انجمن جامعه شناسی ایران و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور بود.
• «دانشگاه های ایران در فهم بنیان های علوم انسانی مشکلات اساسی دارند. سیستم کنونی این فهم را به چالش می کشد و روزبه روز کاهش می دهد، درک عمیق را در دانشگاه بلاموضوع کرده است. مقاله سازی و پایان نامه سازی به هدف تبدیل شده است. درک جدی مفاهیم علوم انسانی کار و زحمت می خواهد و دانشجویان راحت تر هستند که شما به آن ها بگویید که یک مقاله بنویسید تا آنکه بگویید کتاب هابرماس را خوب بخواند و فهم کند.»• «بالاتر از عدالت، بخشش است.»• «عدل تنها نه تنها جامعه را نجات نمی دهد بلکه به دلیل تسلط حقوق و قوانین حقوقی بر اخلاق روزمره و اخلاق زندگی، جامعه را دچار فروپاشی اخلاقی می کند.»• «طبقه متوسط ایرانی درحال حاضر دچار مادی گرایی شده است؛ یعنی افتادن به ورطهٔ «به دست آوردن منافعی برای خودم».


کلمات دیگر: